Rząd wdroży wyrok TSUE o ochronie rynku

Będą przepisy, który w sposób jednoznaczny potwierdzą, że zamawiający mają prawo wykluczyć z udziału w przetargach przedsiębiorstwa z tzw. krajów trzecich, czyli wykonawców spoza Unii Europejskiej, z którymi Unia nie jest związana żadną umową międzynarodową gwarantującą dostęp do rynku zamówień publicznych za zasadach wzajemności.

Takie prawo potwierdził wyrok Trybunału Unii Europejskiej z października ub. roku. Jego wdrażanie napotykało jednak w praktyce pewne problemy - zamawiający nie byli pewni w jaki sposób powinni postępować, żeby pozostać w zgodzie z prawem. Rząd rozwieje te wątpliwości poprzez zmiany w ustawie Prawo zamówień publicznych i ustawie o koncesji na roboty budowlane lub usługi. Nowe regulacje wdrożą do krajowych przepisów wyrok TSUE.

Jakie zmiany

Projektowane zmiany, które rząd planuje przyjąć w II kwartale tego roku – wyraźnie wskażą, że zamawiający w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego lub postępowaniach o zawarcie umowy koncesji na roboty budowlane lub usługi są uprawnieni do ograniczenia dostępu wykonawcom z państw trzecich. Zamawiający będą mogli zdecydować o niedopuszczeniu tych przedsiębiorców do udziału w postępowaniu, lub – w przypadku ich dopuszczenia – zróżnicować traktowania tych podmiotów w stosunku do firm z rynku wewnętrznego.

Decyzję o dopuszczeniu lub niedopuszczeniu do udziału w postepowaniu pozaunijnych oferentów zamawiający będzie podejmował każdorazowo przy ogłoszeniu przetargu.

W przepisach ma się pojawić nowa podstawa odrzucenia oferty. Będzie ona obligowała zamawiającego do odrzucenia oferty wykonawcy z państwa trzeciego, w sytuacji gdy wykonawcy z tych państw nie zostali dopuszczeni do ubiegania się o zamówienie.

Jak podało Centrum Legislacyjne Rządu, w projekcie ustawy planowane są również punktowe zmiany w zakresie zamówień sektorowych oraz zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa. „W przypadku tych drugich planuje się umożliwienie zamawiającym, w odniesieniu do wykonawców z innych państw niż wymienione w art. 404 ust. 1 ustawy – Prawo zamówień publicznych, a także do robót budowlanych, dostaw i usług pochodzących z tych państw, określenie warunków zamówienia mniej korzystnych niż w odniesieniu do wykonawców z państw wymienionych w art. 404 ust. 1 ww. ustawy, jak również do robót budowlanych, dostaw i usług pochodzących z tych państw” – czytamy w założeniach.

Nierówna konkurencja

Proponując zmiany w przepisach, rząd przyjmuje argumentację wskazywaną przez branżę budowlaną. Wskazuje, że konkurowanie o zamówienie publiczne z wykonawcami z państw trzecich, którzy nie są zobligowani do przestrzegania standardów i wymogów wynikających z prawa Unii Europejskiej (np. w zakresie ochrony środowiska) i ponoszenia związanych z tym kosztów, jest istotnym problemem dla wykonawców z Unii Europejskiej, w tym z Polski. Brak obowiązku przestrzegania tych samych standardów i wymogów, a także występowanie różnych subsydiów w krajach trzecich, z których pochodzą wykonawcy, daje im istotne przewagi konkurencyjne, ułatwiając pozyskiwanie nowych zamówień, także w kluczowych sektorach gospodarki, jak sektor budowlany czy energetyczny. To z kolei negatywnie wpływa na sytuację polskich wykonawców, którzy mierzą się z coraz większą i często nierówną konkurencją ze strony pozaunijnych wykonawców. To z kolei ogranicza ich szanse rozwojowe.

„Zamówienia publiczne oraz umowy koncesji powinny stanowić jeden z głównych instrumentów państwa służących do budowania i wzmacniania potencjału unijnych wykonawców, który jest niezbędny do zapewnienia odporności i siły unijnej gospodarki” – przyznają projektodawcy.

Za przygotowanie projektu zmian w przepisach odpowiada minister rozwoju i technologii. Wcześniej potrzebę takich zmian zgłosił minister infrastruktury.