Europosłowie przegłosowali finansowanie nowej edycji instrumentu „Łącząc Europę” (CEF). W latach 2021-2027 na kluczowe inwestycje w transeuropejską infrastrukturę transportową ma zostać przeznaczonych 23 miliardów euro. Główny nacisk ma być położony na sieć kolejową.
Na dofinansowanie inwestycji transportowych przeznaczono zdecydowaną większość środków wartego łącznie 33,71 mld euro programu. Oprócz nich na dotacje mogą liczyć także inwestycje w energetykę (5 mld euro), w tym – w ładowarki dla samochodów elektrycznych, oraz w cyfryzację (2,07 mld euro). Ważnym elementem tej ostatniej ma być rozbudowa sieci 5G, również mocno powiązana z transportem (jej możliwości mają być wykorzystane m. in. do szybszego przesyłania danych o ruchu kolejowym, co usprawni zarządzanie ruchem na głównych magistralach).
Troska o klimat sprzyja kolei
Wyróżnikiem nowej edycji ma być większy nacisk na osiągnięcie unijnych celów klimatycznych, sformułowanych w Nowym Zielonym Ładzie. O dofinansowanie z CEF będą mogły ubiegać się tylko inwestycje zgodne z proekologiczną polityką UE. Prawdopodobnie wykluczy to finansowanie z tego instrumentu rozbudowy dróg oraz lotnisk,
faworyzując za to kolej oraz żeglugę śródlądową i morską. 60% łącznej kwoty dotacji zarezerwowano na przedsięwzięcia służące wprost dekarbonizacji oraz neutralności klimatycznej, w tym 15% – na projekty międzynarodowe w zakresie energetyki odnawialnej.
W kwocie przewidzianej dla transportu wydzielono 1,4 mld euro na transgraniczne inwestycje poprawiające warunki przewozów międzynarodowych. Komisja Europejska zapowiada wybór takich przedsięwzięć w oparciu o kryterium konkurencyjności. Choć w większości finansowanie CEF jest wykorzystywane przy inwestycjach infrastrukturalnych, przewidziano pewną pulę na montaż urządzeń ETCS w taborze.
Mniej biurokracji, szybsze procedury
W trosce o sprawniejsze finansowanie inwestycji w korytarzach TEN-T oraz ich późniejszą realizację zapowiedziano uproszczenie formalności związanych z pozyskiwaniem funduszy. Ich obsługą mają zająć się specjalne punkty kontaktowe (według zasady one-stop shop), utworzone przez państwa członkowskie. W myśl założeń pozwolenie na rozpoczęcie inwestycji ma zostać wydane w ciągu czterech lat od złożenia wniosku. Co istotne, stosowne przepisy mają obowiązywać z mocą wsteczną od początku roku bieżącego, choć organy państwowe mają dostosować się do nich w ciągu dwóch lat.
Efektem przyjętych rozwiązań ma być realizacja najważniejszych inwestycji TEN-T do roku 2030. Jedną z nich jest
Rail Baltica – ciąg linii kolejowych łączących Polskę z Litwą, Łotwą i Estonią po linii o prześwicie toru 1435 mm. Tym samym państwa bałtyckie po raz pierwszy od zakończenia II wojny światowej uzyskają wysokiej jakości normalnotorowe połączenie z europejską siecią kolejową. Inwestycja zrealizuje więc cele CEF – zwiększanie terytorialnej, społecznej i gospodarczej spójności Unii Europejskiej. W Polsce oprócz PKP PLK ze środków CEF chcą skorzystać także PKP Cargo, Cargotor oraz spółka Centralny Port Komunikacyjny, planująca budowę szeregu nowych linii kolejowych.
Zapisz się do newslettera:
