MI: Unia musi zbadać skutki zniesienia zezwoleń na transport między Polską i Ukrainą

– Należy nadal wspierać Ukrainę w wymiarze militarnym, humanitarnym i finansowym, co Polska czyni od pierwszych minut ataku Rosji na ten niepodległy kraj. Należy jednak zwrócić uwagę, że zniesienie zezwoleń drogowych na przejazdy dwustronne i tranzytowe dla ukraińskich przewoźników, co na bazie umowy ma miejsce od połowy poprzedniego roku, wpłynęło negatywnie na funkcjonowanie unijnych, ale przede wszystkim polskich firm transportowych – powiedział minister infrastruktury Alvin Gajadhur.

Jak dodał minister A. Gajadhur, Inspekcja Transportu Drogowego prowadzi wzmożone kontrole przewoźników z zagranicy, w tym ukraińskich. W tym roku sprawdzonych zostało ponad 15 tys. pojazdów należących do przewoźników ukraińskich, co stanowi ok. 60% wszystkich pojazdów zagranicznych z krajów trzecich. Wspólnie z Krajową Administracją Skarbową ustalono także, że KAS będzie częściej sprawdzać zgodność dokumentacji przewozowej z rzeczywistym przewożonym załadunkiem.

– Te kontrole będą kontynuowane i intensyfikowane, by polscy przewoźnicy widzieli, że chronimy polski rynek transportowy – dodał minister Alvin Gajadhur.

W 2021 r. udział polskich przedsiębiorców w przewozach drogowych wykonywanych w relacji: Polska-Ukraina wynosił około 38 proc., zaś przewoźników z Ukrainy 62 proc. Według stanu na koniec października 2023 r. polscy przewoźnicy drogowi wykonywali zaledwie około 8 proc. takich przewozów, natomiast zdecydowana większość, 92 proc. przewoźnicy z Ukrainy. Wiceminister R. Weber podkreślił, że dysproporcja w tym zakresie jest bardzo widoczna.

Ponadto, wprowadzony przez Ukrainę system oczekiwania na przekraczanie granicy, tzw. e-kolejka działa w sposób nieoptymalny, niekiedy nawet dyskryminacyjny wobec unijnych, w tym polskich przewoźników. Wprowadzenie obowiązkowej e-kolejki spowodowało, że polscy kierowcy muszą pozostawać na terytorium Ukrainy do kilkunastu dni, będąc niekiedy przesuwanymi na koniec kolejki bez żadnego powodu. Te czynniki znacząco pogorszyły sytuację ekonomiczną oraz obniżyły konkurencyjność unijnych podmiotów branży transportu drogowego i bezpośrednio wpłynęły na funkcjonowanie polskiego sektora transportu drogowego.

Protestujący przewoźnicy domagają się m.in. zmian w systemie e-kolejka poprzez wyłączenie z niej przewoźników powracających z Ukrainy bez ładunku oraz rewizji umowy Unia Europejska-Ukraina, poprzez powrót do systemu zezwoleń drogowych na wykonywanie międzynarodowego transportu drogowego. W ramach prowadzonego protestu blokadzie nie podlegają towary wojskowe, humanitarne, ładunków niebezpiecznych (ADR), żywe zwierzęta i żywność szybko psująca się.

– Podnosimy ten temat na szczeblu europejskim, ponieważ to w Komisji Europejskiej znajduje się klucz do usunięcia przyczyn protestu. Chcemy, aby pilnie został powołany komitet do zbadania skutków obowiązywania umowy Unia Europejska-Ukraina na unijny sektor transportu – podkreślił wiceminister Rafał Weber.

Głos w dyskusji zabrało 14 państw członkowskich. Zasadność przeprowadzenia analizy wpływu funkcjonowania umowy na sektor transportu drogowego UE podkreśliły państwa Grupy Wyszehradzkiej - Polska, Węgry, Słowacja i Czechy.

Wszyscy uczestnicy dyskusji zgodnie podkreślali konieczność dalszego wszechstronnego wspierania walczącej Ukrainy.

Dialog ze stroną ukraińską

Wiceminister Rafał Weber podsumował również o ustaleniach z prowadzonych rozmów ze stroną ukraińską. Od poniedziałku 4 grudnia 2023 r. przejście graniczne Dołhobyczów-Uhryniv zostało pilotażowo otwarte dla pojazdów ciężarowych wracających z Ukrainy bez ładunku, poza systemem e-kolejka. Władze Ukrainy zadeklarowały, że takie rozwiązanie zostanie wprowadzone na podkarpackim przejściu granicznym Malhowice-Nyzhankovychi, jeżeli polscy przewoźnicy drogowi zakończą protest.