1 stycznia 2025 roku w życie weszła ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej, która 23 grudnia 2024 r. została opublikowana w Dzienniku Ustaw. W jej treści znalazły się najważniejsze zasady funkcjonowania państwa na wszystkich szczeblach, których celem jest ochrona ludności i obrony cywilnej w sytuacji wojny, stanu wojennego, ale też w czasie pokoju. Część ustawy została poświęcona obiektom zbiorowej ochrony, czyli schronom.
Jak wyjaśnia rządowa strona, Ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej zawiera kompleksowe rozwiązania, które mają być odpowiedzią na społeczne zapotrzebowanie na bezpieczne i odporne środowisko cywilne w kontekście zagrożeń militarnych i pozamilitarnych. Ustawa koncentruje się na bezpieczeństwie obywateli i nie wpływa na swobody obywatelskie.
Władze zapewniają, że obszar ochrony ludności i obrony cywilnej wymagają kompleksowej regulacji, która będzie adekwatna do zmieniające się rzeczywistości oraz pojawiających się nowych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych. Po raz pierwszy zostały zdefiniowane takie pojęcia jak pomoc doraźna, pomoc humanitarna czy społeczna odporność.
Proponowanie w ustawie rozwiązania zawierają zasady funkcjonowania systemu wykrywania zagrożeń, ostrzegania, powiadamiania i alarmowania o zagrożeniach, ale też zasady użytkowania obiektów zbiorowej ochrony i zasady funkcjonowania oraz organizacji obrony cywilnej. Część ustawy poświęcona jest również kwestiom schronów.
Jaką funkcję pełni schron?
Jeden z rozdziałów ustawy w całości poświęcony został obiektom zbiorowej ochrony, których zadaniem jest ochrona ludności przed zagrożeniami powstałymi w wyniku klęsk żywiołowych, zdarzeń o charakterze terrorystycznym lub działań wojennych.
Ustawa szczegółowo określa, jakie miejsce może zostać schronem. Jest to “uznany za budowlę ochronną obiekt budowlany albo część obiektu budowlanego o konstrukcji zamkniętej i hermetycznej, wyposażony w urządzenia filtrowentylacyjne lub pochłaniacze regeneracyjne”. Poza tym wyróżnia się jeszcze ukrycie, czyli “uznany za budowlę ochronną obiekt budowlany albo część obiektu budowlanego o konstrukcji niehermetycznej”.
Aby zapewnić odpowiednią ochronę ludności, wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta lub wojewoda mogą zawrzeć z właścicielem lub zarządcą nieruchomości porozumienie o uznaniu obiektu za budowlę ochronną, w którym szczegółowo wymienia się obowiązki właściciela oraz warunki użytkowania.
Jakie powinny być schrony?
Za schrony uznać można jedynie te obiekty, które spełniają albo, po odpowiednim przebudowaniu i dostosowaniu, będą spełniać warunki techniczne - również w kwestii użytkowania i usytuowania – konieczne dla zapewnienia odpowiedniej ochrony dla zbiorowiska ludności.
Liczbę i pojemność obiektów zbiorowej ochrony jest natomiast planowana przed odpowiednie organy, tj. władze miejskie, powiatowe czy wojewódzkie. Pojemność w granicach administracyjnych miast we wszystkich obiektach zbiorowej ochrony powinna wynosić co najmniej 50 procent przewidywanej liczby ludności przebywającej w sytuacji zagrożenia na obszarze planowania, a w budowlach ochronnych – co najmniej 25 procent. Poza granicami miast, jest to natomiast odpowiednio 25 i 15 procent.
Jeśli chodzi o warunki techniczne tych budowli, “obejmują w szczególności odpowiednią wytrzymałość, rozwiązania z zakresu bezpieczeństwa pożarowego, wentylację, rozwiązania ewakuacyjne, zaopatrzenie w energię i wodę, odprowadzanie ścieków i rozwiązania służące przetrwaniu osób znajdujących się w budowli ochronnej”.
Które obiekty mogą pełnić funkcję schronu?
Budowle ochronne powinny być zapewnione w budynkach użyteczności publicznej. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy schronienie zapewnić może zlokalizowana w pobliżu inna budowla ochronna. Również kondygnacje podziemne w budynkach użyteczności publicznej oraz w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych, a także garażach podziemnych wykonuje się w sposób umożliwiający zorganizowanie w nich miejsc doraźnego schronienia.
Również “budowle podziemne położone w granicach administracyjnych miast wykorzystywane do celów transportu, w tym drogowego i szynowego, w szczególności zagłębione obiekty metra, podziemnego tramwaju i kolei podziemnej, projektuje się i wykonuje w sposób zapewniający spełnienie warunków technicznych i warunków technicznych użytkowania dla budowli ochronnej”.
Warto również pamiętać, że budowle ochronne i miejsca doraźnego schronienia muszą być oznaczone za pomocą międzynarodowego znaku rozpoznawczego obrony cywilnej oraz napisu “SCHRON”, “UKRYCIE” lub “MIEJSCE DORAŹNEGO SCHRONIENIA”.
Podanie adresu e-mail oraz wciśnięcie ‘OK’ jest równoznaczne z wyrażeniem
zgody na:
przesyłanie przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR sp. z o. o. z siedzibą w
Warszawie, adres: Sielecka 35, 00-738 Warszawa na podany adres e-mail newsletterów
zawierających informacje branżowe, marketingowe oraz handlowe.
przesyłanie przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR sp. z o. o. z siedzibą w
Warszawie, adres: Sielecka 35, 00-738 Warszawa (dalej: TOR), na podany adres e-mail informacji
handlowych pochodzących od innych niż TOR podmiotów.
Podanie adresu email oraz wyrażenie zgody jest całkowicie dobrowolne. Podającemu przysługuje prawo do wglądu
w swoje dane osobowe przetwarzane przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR sp. z o. o. z
siedzibą w Warszawie, adres: Sielecka 35, 00-738 Warszawa oraz ich poprawiania.