Jacek Protas: Ruszyły nabory dla 30 proc. alokacji KPO

Przedstawiciel resortu odpowiedzialnego za fundusze odpowiadał na pytania posłów dotyczące wykorzystania środków z KPO przez samorządy. Jak powiedział, dotychczas uruchomione nabory dotyczą 27 inwestycji na 67 proc. alokacji w części granowej oraz dwóch inwestycji na 2 proc. alokacji w części pożyczkowej.

Do tej pory Polska otrzymała 5 mld euro zaliczki – wpłynęła w grudniu, a teraz oczekuje na środki z pierwszego wniosku o płatność. Sam wniosek został już zatwierdzony. Resort spodziewa się, że kwota 6,3 mld euro wpłynie do 15 kwietnia. – Planujemy zawnioskować o środki w wysokości ok. 22 mld euro – mówił Jacek Protas.

W ramach KPO Polska może otrzymać Z Unii europejskiej niespełna 60 mld euro, w tym ponad 25 mld euro w postaci dotacji oraz ponad 34 md euro w postaci korzystanych pożyczek – niskooprocentowanych i z odroczonym terminem spłaty. – Będziemy te pożyczki spłacali dopiero po 10 latach – mówił wiceminister.

Samorządy w ramach KPO będą mogły realizować m.in. inwestycje dotyczące opracowywania planów zagospodarowania przestrzennego, w tym plany rewitalizacji, na co przeznaczonych jest blisko 200 mln euro, czy systemy zaopatrywania w wodę lub odprowadzania ścieków na obszarach wiejskich, gdzie do dyspozycji jest przeszło 600 mln euro. Ponad 1,5 mld euro do wykorzystania jest na zakupy pasażerskiego taboru kolejowego i autobusowego.

Środki dostępne w części grantowej muszą być wykorzystane do końca sierpnia 2026 roku. Trochę dłuższy termin jest w przypadku pożyczek – tu do końca sierpnia 2026 muszą być podpisane umowy.

– Trwa walka z czasem. To ograniczenie czasowe jest olbrzymim wyzwaniem – mówił Jacek Protas. Żeby zdążyć z wykorzystaniem środków ministerstwo przeprowadza rewizję programu.

Obecnie trwają konsultacje tych propozycji. – Cieszymy się, że Komisja Europejska zgodziła się na kolejną rewizję, po to żeby móc rozpocząć realizację inwestycji i reform, bo niektóre powinny się zakończyć do końca 2023 ro ku, a w ogóle się nie rozpoczęły – mówił wiceminister.

Jak powiedział, założeniem rewizji jest m.in. zminimalizowanie ryzyka otrzymania z KE niepełnych refundacji. – Musimy to zrobić, żeby zmaksymalizować możliwość wydatkowania środków – powiedział w Sejmie Jacek Protas.

Konsultacje rewizji mają się zakończyć do 23 kwietnia. – Liczymy na to, że Rada przyjmie rewizję w połowie lipca i zostaną dokładnie dwa lata na realizację – powiedział przedstawiciel resortu.

W ramach rewizji te inwestycje lub reformy, które nie są możliwe do zrealizowania w ciągu dwóch lat będą przesuwane do części pożyczkowej, gdzie terminy są dłuższe. – Chcę uspokoić samorządy: w wielu kwestiach istotnych to, że dany komponent jest w części pożyczkowej nie oznacza, że dla beneficjenta będzie to pożyczka – powiedział Protas. Jak wyjaśnił, w niektórych obszarach rząd zagwarantuje, że beneficjent zakwalifikowany do wsparcia w części pożyczkowej otrzyma dotację, a rząd zabezpieczy środki z budżetu państwa i nie będzie żądał zwrotu od jednostek samorządowych.