Autostrada A1: Bezpłatne przejazdy od 4 września

Spółka Gdańsk Transport Company w komunikacie prasowym poinformowała, że na mocy instrukcji otrzymanej od Ministerstwa Infrastruktury zwolnienie z opłat dla pojazdów kategorii 1 i 1A będzie obowiązywało od 4 września od godziny 12:00 do 31 grudnia do godziny 23:59. Nie jest zatem jasne, czy od przyszłego roku opłaty za przejazd pozostaną zniesione. Zwłaszcza wobec faktu, że nie można wykluczyć innego nastawienia w tym zakresie ze strony wyłonionego po tegorocznych wyborach parlamentarnych rządu. Trzeba jednak zaznaczyć, że podczas głosowania w tej sprawie w Sejmie zmian nie poparło tylko 22 posłów przy 451 obecnych, co daje pewne podstawy do tego, aby uznać, że w tej sprawie zrodził się konsensus.

Dotrzymaliśmy słowa! Zgodnie z naszymi zapowiedziami, od teraz (od początku września) autostrada A1 jest bezpłatna.#BezpiecznaPrzyszłośćPolaków pic.twitter.com/QX2g4yimz7

— Mateusz Morawiecki (@MorawieckiM) September 3, 2023

Dotychczas na autostradzie A1 opłaty były często czasowo zawieszane, na przykład w sezonie wakacyjnym od 12:00 w piątek do 12:00 w poniedziałek. Każdorazowo oznaczało to konieczność wypłacenia koncesjonariuszowi rekompensaty, dlatego należy się spodziewać, że tak stanie się również teraz. Można mieć bowiem pewność, że prywatny podmiot zarządzający autostradą zabezpieczył swoje interesy w umowie koncesyjnej, aby przewidywana stopa zwrotu z tak dużej inwestycji infrastrukturalnej nie była zagrożona.

Respektowanie stosownych zapisów w umowie sugerowali również przedstawiciele rządu. – Nie będziemy doprowadzali do łamania prawa. Będziemy rozmawiali z tymi, którzy dzisiaj są właścicielami czy koncesjonariuszami tych odcinków – mówił premier Mateusz Morawiecki. Warto podkreślić, że użytkownicy Amber One w dalszym ciągu będą musieli albo pobrać bilet, zaś przy zjeździe przekazać go inkasentowi, aby ten otworzył szlaban, albo zainstalować aplikację AmberGO. To zaś oznacza, że bramki nie zostaną otwarte.

Kontekst wyborów parlamentarnych

Likwidacja opłat dla samochodów osobowych i motocykli na odcinku koncesyjnym autostrady A1 oznacza, że rządząca formacja może mieć powody do satysfakcji przed nadchodzącymi wyborami parlamentarnymi. – Jeśli chodzi o opłaty państwowe, to jeśli tylko uda się uchwalić w odpowiednim czasie ustawy, to w najkrótszym możliwym czasie zniesiemy opłaty za drogi ekspresowe i autostrady. Jeśli autostrady są prywatne lub w dzierżawie, to obiecujemy, że w ciągu roku to załatwimy. Będziemy jeździć za darmo – obiecywał prezes PiS Jarosław Kaczyński w maju.

Choć już 1 lipca zniesiono opłaty za przejazd dotychczas płatnymi odcinkami autostrad państwowych, oznaczało to niewielkie oszczędności dla kierowców. Jakkolwiek przejazd koncesyjnym odcinkiem autostrady A1 jest dużo tańszy niż w przypadku tożsamych odcinków autostrad A2 i A4, zniesienie opłat dużo szybciej niż by to wynikało z deklaracji politycznych prezesa PiS może zostać wykorzystane przez formację rządzącą do budowania narracji o jej sprawczości. Pytanie, czy taka polityka wpisuje się w paradygmat zrównoważonego transportu. Wydaje się zresztą, że podobną wątpliwość mógł mieć minister infrastruktury Andrzej Adamczyk. – Nie stać nas na to, by utrzymywać stale i bez końca stan, kiedy nie pobieramy opłat na autostradach. Sukcesywnie system poboru opłat będzie obejmował kolejne odcinki autostrad – mówił minister Adamczyk w ubiegłym roku.