7 mld zł z FEnIKS-a na małą i dużą retencję

Choć przyjęta w Unii Europejskiej polityka dekarbonizacyjna budzi ogromne kontrowersje, także w kontekście bilansu kosztów i korzyści, zmiany klimatyczne oraz istotny wpływ cywilizacji człowieka na takowe pozostają poza obszarem sporu. Jedną z najbardziej odczuwalnych ich konsekwencji jest ograniczona dostępność wody, która generuje szereg kosztów, nie tylko środowiskowych, ale także ekonomicznych i społecznych. Wśród szczególnie poszkodowanych sektorów należy wymienić rolnictwo. Wyższe temperatury powietrza w połączeniu ze słabszą dostępnością wody wpływają także bezpośrednio na komfort życia mieszkańców miast.

– Polska znajduje się w gronie czterech krajów europejskich obok Czech, Malty i Cypru, w których na jedną osobę przypada mniej niż 1,7 tys. m3 wody rocznie. Według wymogów ONZ znajdujemy się w puli krajów objętych stresem wodnym i widać to każdego letniego dnia. Jakość wód, wały przeciwpowodziowe, zbiorniki retencyjne i zatrzymywanie wód w aglomeracjach, monitoring jakości wód, to wszystko wymaga natychmiastowych inwestycji – mówi minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska.

Dlatego w ramach perspektywy finansowej Unii Europejskiej na lata 2021-2027 w programie Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko przewidziano aż 7 mld zł na wsparcie programów inwestycyjnych w zakresie retencjonowania wody. Dofinansowaniem objęte będą zadania realizowane przez jednostki samorządu terytorialnego, przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjne, instytucje rządowe (Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska oraz urzędy morskie) oraz parki narodowe.

Jakie zadania będą mogły liczyć na wsparcie ze środków unijnych? Resort klimatu i środowiska wskazuje na kilka obszarów. Po pierwsze, inwestycje w zakresie budowy sieci kanalizacji deszczowej wraz z infrastrukturą towarzyszącą, co umożliwi odprowadzanie i zatrzymanie wód opadowych, a następnie ich wykorzystanie. Po drugie, zazielenianie i renaturyzacja zbiorników wodnych w zlewniach miejskich oraz budowa nowych zbiorników wód opadowych wraz z infrastrukturą towarzyszącą. Po trzecie, zadania związane z likwidacją zasklepień i uszczelnień gruntów. Po czwarte, projekty inwestycyjne w zakresie małej retencji.

Last but not least, zadania w obszarze renaturyzacji przekształconych cieków wodnych i obszarów zależnych od wód oraz budowy, przebudowy i remontu urządzeń wodnych i infrastruktury towarzyszącej, służących zmniejszaniu skutków powodzi i suszy. Na wsparcie będą mogły liczyć także przygotowania opracowań i aktualizacji dokumentów strategicznych w zakresie gospodarowania wodami, zarządzania ryzykiem powodziowym oraz ochrony zasobów wodnych.