UE: liczba ofiar śmiertelnych w 2021 r. znacznie poniżej poziomu sprzed pandemii

– Ponieważ natężenie ruchu wraca do normalności, musimy zadbać o to, by nie powrócić do liczby śmiertelnych ofiar wypadków na poziomie sprzed pandemii. Na szczeblu UE będziemy dążyć – poprzez finansowanie, prawodawstwo i działania informacyjne – do stworzenia bezpiecznego systemu w postaci bezpieczniejszej infrastruktury, bezpieczniejszych pojazdów, bezpieczniejszego korzystania z dróg i lepszej opieki powypadkowej. Jest to jednak wspólnym obowiązkiem państw członkowskich, przemysłu i wszystkich użytkowników dróg. Każdemu wypadkowi śmiertelnemu i poważnym obrażeniom odniesionym w wypadkach drogowych można by zapobiec – powiedziała Komisarz ds. transportu Adina Vălean

Niejednorodna sytuacja w UE

Liczba śmiertelnych ofiar wypadków drogowych w UE w 2021 r. wzrosła o 5 proc. w stosunku do poprzedniego roku, chociaż na porównania z rokiem 2020 duży wpływ mają wzorce ruchu drogowego w poszczególnych państwach podczas pandemii. W latach 2019–2020 liczba śmiertelnych ofiar wypadków drogowych spadła o 17 proc.

Ogólny ranking wskaźników ofiar śmiertelnych w poszczególnych krajach w 2021 r. nie zmienił się znacząco – najbezpieczniejsze drogi odnotowano w Szwecji (18 zgonów na milion mieszkańców), natomiast najwyższy wskaźnik śmiertelności odnotowano w Rumunii (93 zgony na milion mieszkańców). Średnia w UE wyniosła 44 ofiar śmiertelnych na milion mieszkańców.


Źródło: CARE (EU Road accidents database) and Commission estimates. Population data from Eurostat.

Według wstępnych danych dziewięć państw członkowskich (Dania, Niemcy, Irlandia, Cypr, Litwa, Malta, Polska, Portugalia i Szwecja) odnotowało w 2021 r. najniższą w historii liczbę śmiertelnych ofiar wypadków drogowych.
W porównaniu z rokiem 2019 poprzedzającym pandemię liczba śmiertelnych ofiar wypadków drogowych w 2021 r. spadła o 13 proc., przy czym największe spadki – o ponad 20 proc. – odnotowano w Danii, Belgii, Portugalii, Polsce i na Litwie. Z kolei Łotwa, Słowenia i Finlandia odnotowały wzrost liczby śmiertelnych ofiar wypadków drogowych w ciągu ostatnich dwóch lat.

Grupy najczęstszych ofiar wypadków

Dane dostępne za 2020 r. dają wgląd w rodzaj użytkowników dróg uczestniczących w śmiertelnych wypadkach i ich lokalizację oraz płeć i wiek.

Ogółem 52 proc. śmiertelnych wypadków drogowych miało miejsce na drogach wiejskich, 40 proc. w obszarach miejskich, a 8 proc. na autostradach. Osoby znajdujące się w pojeździe (kierowcy i pasażerowie) stanowiły 43 proc. wszystkich ofiar śmiertelnych wypadków drogowych, podczas gdy piesi – 20 proc., użytkownicy dwukołowych pojazdów silnikowych (motocykli i motorowerów) – 18 proc., a rowerzyści – 10 proc. ogółu ofiar śmiertelnych.


Źródło: CARE (EU Road accidents database) and Commission estimates. Population data from Eurostat.

Na obszarach miejskich podział ten jest zupełnie inny – najliczniejszą grupę ofiar stanowią piesi (37 proc.). Użytkownicy dwukołowych pojazdów silnikowych stanowią 18 proc. ogółu śmiertelnych ofiar wypadków na obszarach miejskich, ginie również coraz więcej rowerzystów (14 proc.), co oznacza, że blisko 70 proc. wszystkich ofiar śmiertelnych na obszarach miejskich to niechronieni użytkownicy ruchu drogowego.

Trzy czwarte ofiar śmiertelnych wypadków drogowych to mężczyźni (77 proc.). Osoby starsze (powyżej 65 r. ż.) stanowiły ponad jedną czwartą (28 proc.) wszystkich ofiar śmiertelnych, chociaż proporcjonalnie więcej ginie na drogach ludzi młodych. Podczas gdy 12 proc. ofiar wypadków drogowych w UE miało od 18 do 24 lat, ta grupa wiekowa stanowi zaledwie 7 proc. ludności UE. Oznacza to, że statystycznie młodzi ludzie częściej ponoszą śmierć w wypadkach drogowych.

Cele UE

UE wyznaczyła sobie cel redukcji o 50 o proc. liczby zgonów – a po raz pierwszy również poważnych obrażeń – do 2030 r. Zostało to określone w przygotowanym przez Komisję strategicznym planie działania na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz w ramach polityki bezpieczeństwa ruchu drogowego UE na lata 2021–2030, w których określono również plany dotyczące bezpieczeństwa na drogach, zmierzające do wyeliminowania śmiertelnych wypadków drogowych do 2050 r. („wizja zero”). Założenia te obejmują określenie kluczowych wskaźników efektywności w odniesieniu do bezpiecznych pojazdów, dróg i poboczy; bezpiecznego korzystania z dróg, w tym bezpiecznych prędkości, prowadzenia pojazdu w stanie trzeźwości, zapobiegania rozpraszaniu uwagi podczas jazdy oraz stosowania pasów bezpieczeństwa i wyposażenia ochronnego; a także szybkiej i skutecznej opieki powypadkowej.
Pierwsze wyniki dotyczące kluczowych wskaźników efektywności zostaną przedstawione na unijnej konferencji dotyczącej wyników w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego w dniu 18 października 2022 r. Na tym odbywającym się co dwa lata wydarzeniu, w którym uczestniczą decydenci, przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego i specjaliści zajmujący się bezpieczeństwem ruchu drogowego, ocenia się aktualną sytuację w tej dziedzinie i określa działania, jakie należy podjąć, aby osiągnąć „wizję zero”.
Bezpieczeństwo ruchu drogowego jest również kluczowym elementem ostatnich inicjatyw UE w zakresie polityki mobilności, w tym kompleksowej strategii na rzecz zrównoważonej i inteligentnej mobilności, wniosku Komisji dotyczącego przeglądu rozporządzenia w sprawie TEN-T oraz ram mobilności miejskiej.