Przyszłość Odrzańskiej Drogi Wodnej według Ministerstwa Infrastruktury

Odbudowa żeglugi śródlądowej na Odrze była jedną z obietnic wyborczych formacji rządzącej w kolejnych elekcjach, a także osobiście Marka Gróbarczyka, który w latach 2015-2020 pełnił urząd ministra gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej, zaś od roku 2020 sprawuje z podobnym zakresem kompetencji funkcję sekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury. Dlaczego Odra? Transport towarowy historycznie funkcjonował na tej rzece na dużą skalę, a i obecnie realizowane są niewielkie przewozy. Ponadto koszty jej rewitalizacji nie byłyby tak wysokie, jak w przypadku użeglownienia Wisły. Obowiązujące w odniesieniu do żeglugi śródlądowej strategie rządowe zakładają osiągnięcie klasy żeglowności Va.

O stan realizacji rządowych założeń strategicznych zapytał w interpelacji poselskiej Michał Jaros, poseł Koalicji Obywatelskiej. Parlamentarzysta zarzucił także rządowi, że Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie doprowadziło swoją polityką do zanieczyszczenia rzeki, którego skutki obserwowaliśmy w zeszłym roku w postaci masowego śnięcia ryb. Wiceminister infrastruktury Marek Gróbarczyk w odpowiedzi na zapytanie posła Jarosa nie zgodził się z takim postawieniem sprawy. – Pragnę podkreślić, że twierdzenia Pana Posła o rzekomym prowadzeniu nieodpowiedzialnej polityki przez PGW WP w obszarze gospodarki wodnej, czego skutkiem jest wzrost zanieczyszczeń rzeki Odry nie znajduje żadnego uzasadnienia w stanie faktycznym i nie jest poparte żadnymi dowodami – napisał sekretarz stanu w MI, wskazując także, że właściwości fizykochemiczne wody w Odrze ulegają już poprawie.

Przyszłość Odry w wymiarze ekologicznym i transportowym

Jak podkreślił Marek Gróbarczyk, MI we współpracy z MSWiA oraz resortami klimatu i środowiska oraz rolnictwa i rozwoju wsi przygotowało projekt ustawy o rewitalizacji rzeki Odry, który został przyjęty 17 maja bieżącego roku przez rząd, w ramach którego przewidziane zostały systemowe rozwiązania, zarówno umożliwiające odbudowę zasobów przyrodniczych, jak i ograniczenie ryzyka zaistnienia podobnych zdarzeń w przyszłości, zarówno poprzez poprawę reagowania na zagrożenia, jak również zmniejszenie presji na środowisko wodne.

Niezależnie od powyższego, wiceminister Gróbarczyk wskazał, że równolegle realizowane będą Krajowy Program Żeglugowy do roku 2030 oraz program wieloletni “Kompleksowe zagospodarowanie Odry Środkowej”, które aktualnie są procedowane, co zdaniem wiceministra oznacza, że nie można twierdzić, że rewitalizacja Odry w kontekście odnowy żeglugi śródlądowej pozostaje w sferze deklaracji i pomysłów. Marek Gróbarczyk wskazał w tym kontekście na konkretne projekty inwestycyjne, spośród których 9 ma polegać na modernizacji infrastruktury hydrotechnicznej.

Nowe stopnie wodne i inne projekty

W ramach modernizacji infrastruktury hydrotechnicznej na Odrze Środkowej powstać mają w latach 2023-2030 dwa nowe stopnie wodne, w Ścinawie i Lubiążu, co ma przyczynić się do zapewnienia warunków dla funkcjonowania żeglugi śródlądowej w przyszłości, a tym samym poprawy integracji portów morskich znajdujących się u ujścia Odry z zapleczem lądowym. Wiceminister Gróbarczyk wskazał, że od 2018 roku zrealizowano inwestycje bezpośrednio związane z budową Odrzańskiej Drogi Wodnej opiewające na kwotę ponad 1,48 mld zł. W ramach zainicjowanych dotychczas zadań realizowane są jeszcze roboty towarzyszące związane z budową stopnia wodnego w Malczycach.

Wiceminister Gróbarczyk wskazał także, że opracowano kompletną dokumentację projektową i uzyskano wszelkie niezbędne decyzje administracyjne dla budowy jazu klepowego na stopniu wodnym Ujście Nysy oraz modernizacji śluzy i sterowni na stopniach wodnych Ujście Nysy i Opole. Trzy projekty, obejmujące także modernizację infrastruktury towarzyszącej, w tym przebudowę awanportów, mają zostać zrealizowane w ramach programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko 2021-2027 (tzw. FEnIKS). Przewidywane nakłady inwestycyjne na ten cel to 611 mln zł.