Projekt Holcim i Lasów Państwowych nagrodzony

Inwestycja pod nazwą „Nawadnianie obszarów leśnych leśnictw Szczepanowo i Niedźwiedzi Kierz z wykorzystaniem wody z kopalni kruszywa w Wapiennie” została zlokalizowana w gminach Barcin i Dąbrowa województwa kujawsko-pomorskiego, na terenie Nadleśnictwa Gołąbki, zarządzanego przez Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych w Toruniu. Projekt ten stanowi manifest troski o środowisko naturalne i bioróżnorodność.

– Zdajemy sobie sprawę z tego, jak wielki wpływ na środowisko ma branża budowlana, dlatego jako jej lider wdrażamy inicjatywy proekologiczne. To dla nas ogromna duma, że nasze wysiłki po raz kolejny zostały docenione, co daje nam dodatkową motywację do dalszej pracy – podkreśla Michał Głowacki, Dyrektor Generalny Kruszyw, Członek Zarządu w Holcim Polska.

Za realizacją projektu przemawiał drastyczny, obserwowany od lat, spadek wód opadowych – opady na terenie Nadleśnictwa Gołąbki oscylują w granicach ok. 400-500 mm, należąc do najniższych w Polsce. Niedobór na Kujawach i Pałukach jest wynikiem zmian klimatycznych oraz zaszłości związanych z m.in. meliorowaniem gruntów rolnych i leśnych, co miało miejsce po II Wojnie Światowej. W efekcie tego procesu nasilają się niekorzystne zjawiska pogodowe, zwiększa się zagrożenie pożarowe lasu, trwale zostają przesuszone siedliska, spada ilość terenów podmokłych, zanika bioróżnorodność, a także obniża się zdrowotność drzewostanów. Długie okresy posuchy lub suszy letniej powodują obniżanie wód podziemnych nawet do 2 m, co prowadzi do degradacji kompleksów błotno-wodnych i wpływa ujemnie również na drzewostan istniejący, prowadząc do zamierania drzew.

Wobec powyższych faktów gospodarka wodna, a zwłaszcza ochrona zasobów wodnych nabrała szczególnego znaczenia i była zasadniczą przyczyną podjęcia decyzji o inwestycji. Inspiracją dla projektu był pomysł lokalnego leśniczego Leśnictwa Szczepanowo – Jacka Piskorskiego, dotyczący wykorzystania wody opadowej pochodzącej z kopalni kruszywa w Wapiennie, dotychczas woda ta była odprowadzana bezpośrednio do rzeki Noteć.

Między Nadleśnictwem Gołąbki, a Holcim Polska w 2017 roku zostało podpisane porozumienie w sprawie realizacji wspólnej inwestycji. Pomysł leśniczego na przestrzeni kilku lat rozwijali i wdrażali przedstawiciele kierownictwa Nadleśnictwa Gołąbki i Zakładu Górniczego Kujawy. Do realizacji projektu przystąpiono w styczniu 2023 r., a odebranie robót budowlanych i uroczyste otwarcie nastąpiło 12 października 2023 r. Tego dnia również została puszczona woda z kopalni do lasu, która płynie i wypełnia leśne zbiorniki.

Po stronie Holcim inwestycja polegała na budowie pompowni wyposażonej w agregaty pompowe, rurociągi wraz z koszami ssawnymi oraz system automatycznego sterowania pracą pomp. Zakład Górniczy wybudował także zbiornik retencyjny w rejonie pompowni, rurociąg tłoczny łączący pompownię w wyrobisku Wapienno z rurociągiem odbierającym o długości ok. 200 metrów oraz stalową konstrukcję wsporczą wraz z betonowymi przyczółkami dla rurociągu na odcinkach łączących poziom pompowni. Dzięki inwestycji możliwa była poprawa stosunków wodno-błotnych, które na przestrzeni lat uległy degradacji, a dzięki temu nastąpi m.in poprawa stanu siedlisk leśnych, tworząc dogodne warunki dla rozwoju flory i fauny.

Nieszablonowe działanie leśników i górników spotkało się z uznaniem nie tylko kapituły konkursu Edi Awards. W przeszłości projekt zdobył także tytuł „Budowa XXI wieku” w kategorii obiekty ochrony środowiska i gospodarki wodnej w konkursie Modernizacja Roku i Budowa XXI w. Z kolei w kwietniu 2025 roku leśniczy Jacek Piskorski, który był pomysłodawcą projektu, został odznaczony Odznaką Honorową za Zasługi dla Ochrony Środowiska i Klimatu przyznawaną przez Ministra Klimatu i Środowiska.