Wody Polskie: Udoskonalamy procedury, ale potrzebujemy młodej kadry

Na czym polega specyfika projektowania i przygotowywania inwestycji hydrotechnicznych?

Obiekty hydrotechniczne są bardzo złożone, wielobranżowe, dlatego trzeba stosować zupełnie inne podejście, niż w przypadku dróg czy linii kolejowych. Każdy obiekt hydrotechniczny jest inny, a jego realizacja ma odmienne warunki geologiczne, od których zależy sposób posadowienia całej budowli. Przede wszystkim musi zaś integrować się z otaczającym go środowiskiem naturalnym. Każda rzeka ma też inną hydrologię. Nie ma dwóch takich samych rozwiązań, choć są oczywiście podobne wytyczne oraz reguły i standardy w projektowaniu. Wyjątkiem są tylko wały przeciwpowodziowe, które projektuje się i buduje podobnie, jak nasypy drogowe lub kolejowe – aczkolwiek czynnik wody zmienia zasadniczo ich charakter. Zbiorniki wraz z budowlami piętrzącymi wymagają natomiast indywidualnego podejścia i pracy wielobranżowego zespołu, złożonego – między innymi – z hydrotechnika, hydrologa, geotechnika i konstruktora budowli betonowych.

Proces inwestycyjny przygotowania i realizacji inwestycji wodnych charakteryzuje się długim okresem poprzedzającym „wbicie łopaty”: opracowanie dokumentacji przedprojektowej, przeprowadzenie niezwykle ważnych konsultacji społecznych, monitoringu środowiskowego o wykonanie oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, uzyskanie na etapie projektowania właściwych uzgodnień, opinii i decyzji administracyjnych umożliwiających rozpoczęcie robót budowlanych. Z racji dużych kosztów realizacji przedsięwzięć hydrotechnicznych duży wpływ na realizację zadań wynikających z potrzeb i planów ma zapewnienie finansowania.

Czy to wszystko przekłada się też na większą liczbę "niespodzianek" podczas budowy?

Tak. Rozwój metodologii BIM daje olbrzymią nadzieję na ograniczenie liczby kolizji i innych „niespodzianek”, które mogą wystąpić w trakcie realizacji zadania. To z kolei będzie miało ogromny wpływ na koszty: im mniej nieplanowanych robót dodatkowych, tym lepiej dla inwestora i dla społeczności lokalnej, która krócej będzie musiała znosić utrudnienia i szybciej skorzysta z efektów wykonanej inwestycji.

Przed przystąpieniem do projektowania należy opracować inwentaryzację całej infrastruktury, która może kolidować z danym przedsięwzięciem, oraz inwentaryzację przyrodniczą, a także przeprowadzić odpowiednie rozpoznanie geologiczne. Jego brak powoduje zwykle problemy w trakcie realizacji.

Czy wpływa to również na zwiększenie roli nadzoru oraz inżyniera kontraktu?

Oczywiście – tak. Zadaniem inżyniera kontraktu jest wspieranie inwestora. Jego obecność nie zawsze jest wymagana, lecz np. w przypadku inwestycji współfinansowanych z funduszy Banku Światowego jest konieczna. Nadzór – zarówno autorski, jak i inwestorski – musi być stały. Jego rola w ograniczaniu liczby problemów oraz sprawnym rozwiązywaniu tych, które się pojawią, jest niezwykle istotna.

Czy w Polsce mamy wystarczająco dużo kadry inżynierskiej dla potrzeb Wód Polskich?

Na razie specjalistów z zakresu hydrotechniki jest jeszcze wystarczająco dużo. Należy jednak zrobić wszystko, by zahamować trend spadkowy ich liczby – i by odbudować kadry hydrotechniczne. W pozostałych branżach liczba fachowców jest większa, lecz politechniczne kierunki „wodne” nie przyciągają studentów. Choć w ostatnich latach obserwuje się wzrost nakładów inwestycyjnych w gospodarce wodnej oraz przyrost realizowanych zadań inwestycyjnych, co jest efektem pięcioletniej działalności Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, uruchomienie jeszcze większej liczby inwestycji hydrotechnicznych przyciągnie studentów do tego zawodu i zapewni młodym kadrom możliwość zdobycia doświadczenia.

Co jeszcze należałoby zmienić, aby inwestycje hydrotechniczne były sprawnie realizowane?

W mojej ocenie przepisy już dziś pozwalają na ich sprawne prowadzenie. Mierzymy się oczywiście z tymi samymi problemami, co inni inwestorzy – oprócz rosnących cen materiałów i energii jest to długi czas związany z uzgodnieniami i uzyskiwaniem decyzji administracyjnych. Można zastanowić się nad systemowym rozwiązaniem, które pozwoli na przyspieszenie tych procedur.

Proszę o krótkie przypomnienie: jakie największe inwestycje Wód Polskich są w trakcie projektowania?

W fazie przygotowania i wczesnym etapie projektowania są stopnie wodne na Wiśle w Siarzewie oraz na Odrze w Lubiążu i Ścinawie. Projektujemy także wielofunkcyjne zbiorniki wodne Kąty-Myscowa na rzece Wisłoce na Podkarpaciu i Wielowieś Klasztorna na rzece Prośnie w Wielkopolsce. Realizujemy natomiast modernizację istniejącej infrastruktury hydrotechnicznej, głównie na Odrze – śluza Krapkowice i Januszkowice, jazy Dobrzeń, Groszowice i Krępna. W trakcie budowy są także suche zbiorniki o funkcji przeciwpowodziowej na Ziemi Kłodzkiej: Boboszów, Szalejów i Krosnowice. Zajmujemy się ponadto budową nowych i modernizacją istniejących, wiekowych obiektów hydrotechnicznych na Mazurach, m. in. budowa śluzy Guzianka I i modernizacja jazu i śluzy Karwik.