Czwarty w zakresie wielkości przeładunków port morski w Polsce doczeka się w najbliższych latach lepszego połączenia z siecią kolejową. PKP Polskie Linie Kolejowe w marcu uzyskały pozwolenie dla budowy nowego odcinka linii kolejowej, łączącego Police i nową stację kolejową w rejonie portu morskiego. Przetarg powinien zostać ogłoszony w trzecim kwartale.
W Polsce funkcjonują obecnie trzy porty morskie o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej. To Gdańsk, Gdynia oraz zespół Szczecin-Świnoujście. Istnieje także szereg małych portów morskich, spośród których kilka wyróżnia potencjał stwarzający nadzieję na awansowanie w przyszłości do wyższej ligi. Wśród nich należy wymienić port morski w Policach, który już dziś sytuuje się na czwartej pozycji w zakresie wielkości przeładunków. Co ciekawe, nie jest on własnością Skarbu Państwa ani jednostki samorządu terytorialnego. Jego właścicielem jest największy klient – Grupa Azoty.
OpenStreetMap
Warto dodać, że znajduje się on w przebiegu toru wodnego Świnoujście – Szczecin, który został w ostatnich latach pogłębiony do 12,5 metra, co umożliwia obsługę jednostek o zanurzeniu na poziomie 11 metrów, na przykład masowców przewożących do 50 tys. ton ładunku. Ruch statków masowych i drobnicowych w Policach wynosił dotychczas około 300 jednostek rocznie, zaś wielkość przeładunków oscylowała wokół 2 mln ton. Po oddaniu do użytku kompleksu petrochemicznego w bezpośrednim sąsiedztwie istniejących zakładów chemicznych przeładunki mają wzrosnąć do 2,5 mln ton.
W celu obsługi dostaw propanu i etylenu do przywołanego kompleksu petrochemicznego powstał specjalistyczny gazoport. Jego częścią są dwa duże zbiorniki do magazynowania propanu i jeden mniejszy przeznaczony do składowania etylenu. Łączna pojemność dwóch zbiorników na propan wynosi 80 tys. ton, natomiast zbiornik na etylen pomieści do 12 tys. ton. Warto dodać, że etylen w Policach będzie magazynowany w temperaturze minus 104 stopnie Celsjusza. Administracja portowa liczy jednocześnie na przyciągnięcie nowych inwestorów – przestrzeń na poziomie 80 hektarów z 1000 metrów linii brzegowej jest wolna do zabudowy.
Przetarg na budowę linii kolejowej nr 437 w drugim lub trzecim kwartale
Istotnym mankamentem ograniczającym rozwój polickiego portu morskiego była jednak dotychczas dostępność od strony lądu. Największym problemem w tym zakresie jest brak połączenia z linią kolejową nr 406, łączącą Szczecin i Trzebież przez Police, przez co tutejszy port morski jest największym w Polsce pozbawionym bezpośredniego połączenia kolejowego. Jednocześnie w najbliższych latach ów stan rzeczy ulegnie zmianie za sprawą budowy nowej linii kolejowej nr 437. Połączy ona istniejącą stację kolejową Police z planowaną nową stacją kolejową Port Morski Police, przecinając bezkolizyjnie ulicę Jasienicką w ciągu drogi wojewódzkiej nr 114. Będzie to trasa jednotorowa i zelektryfikowana.
wiz. Highway
Na stacji kolejowej Port Morski Police zaplanowano budowę minimum 5 torów o długości użytecznej nie mniejszej niż 750 metrów, co umożliwi obsługę najdłuższych składów towarowych w Polsce. Choć nowa linia kolejowa będzie miała zaledwie kilka kilometrów, z uwagi na przebieg przez tereny podmokłe i wspomniane przecięcie z drogą wojewódzką przygotowania do realizacji inwestycji trwały wiele kilka lat –
umowa z Multiconsult Polska na opracowanie dokumentacji projektowej została podpisana w styczniu 2020 roku. – Ogrom formalności pochłania mnóstwo czasu, pieniędzy i wysiłku ludzkiego. Nad tym wszystkim pracuje kilka zespołów, a w całym procesie niezwykle istotne były kwestie związane z wykupem gruntów, czy badaniami geologicznymi – mówił w ubiegłym roku Andrzej Łuc, prezes zarządu spółki zarządzającej polickim portem morskim.
Uzupełnienie sieci kolejowej o połączenie do polickiego portu morskiego przyczyni się do skrócenia czasu przewozów ładunków i zwiększenia atrakcyjności dostępnych terenów inwestycyjnych. Jak przekazał nam zespół prasowy PKP Polskich Linii Kolejowych, w marcu bieżącego roku uzyskano pozwolenie na budowę dla inwestycji. Jeszcze w tym roku planowane jest ogłoszenie przetargu na realizację robót budowlanych. Powinno to nastąpić w drugim lub trzecim kwartale. Zakończenie inwestycji zaplanowano na 2027 rok. Zostanie ona zrealizowana w ramach Krajowego Programu Kolejowego ze środków pochodzących z budżetu państwa. Wielkość nakładów inwestycyjnych po stronie państwowego zarządcy infrastruktury kolejowej oszacowano na 62 mln zł.
Szanse i wyzwania dla polickiego portu morskiego
W tym kontekście dodać trzeba, że inwestycja będzie realizowana wspólnie ze spółką Zarząd Morskiego Portu Police, która planuje inwestycję komplementarną w postaci budowy nowego nabrzeża o długości 300 metrów, do którego będą mogły cumować jednostki do 230 metrów długości całkowitej. Dziś w Policach w terminalu morskim istnieje dwustanowiskowe nabrzeże o łącznej długości 415 metrów. Rozbudowa infrastruktury portowej w połączeniu z budową połączenia kolejowego powinna zatem umożliwić efektywne wykorzystanie przewag konkurencyjnych Polic, wynikających choćby z atrakcyjnej lokalizacji.
wiz. Zarząd Morskiego Portu Police
W przyszłości przez Police przebiegać będzie również Zachodnia Obwodnica Szczecina w przebiegu drogi ekspresowej S6, przecinająca Odrę tunelem, co powinno przełożyć się na jeszcze większą atrakcyjność polickiego portu morskiego dla inwestorów. Największym wyzwaniem może okazać się przepustowość infrastruktury kolejowej. Police i Szczecin łączy dziś bowiem jedynie linia kolejowa nr 406, na której mają ruszyć przewozy aglomeracyjne w ramach Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej. Rozwiązaniem tego problemu mogłaby być budowa zachodniej obwodnicy kolejowej Szczecina, łączącej stację kolejową Police Chemia ze Stobnem Szczecińskim, znajdującym się między Szczecinem a Pasewalk w Niemczech. W taką trasę wpisywałoby się proponowane połączenie aglomeracyjne do gminy Dobra.