Port morski w Kłajpedzie będzie bardziej zielony

W Kłajpedzie, trzecim największym pod względem ludności mieście na Litwie, znajduje się najdalej wysunięty na północ port morski w strefie wolnej od zalodzenia we wschodniej części Morza Bałtyckiego. W 2023 roku przeładowano tu 32,7 mln ton, znacznie mniej niż w roku 2020, w którym odnotowano rekordowe przeładunki na poziomie 47,8 mln ton. Jednocześnie w Kłajpedzie dynamicznie rosną przeładunki kontenerów, które w 2022 i 2023 roku przekroczyły 1 mln TEU, dystansując dwa inne duże porty morskie w państwach bałtyckich – Rygę i Tallin. To poziom porównywalny z łącznymi przeładunkami kontenerów w porcie morskim w Gdyni.

Istotną rolę w porcie morskim w Kłajpedzie odgrywa również obsługa statków Ro-Ro, czyli jednostek przeznaczonych do przewozu pojazdów i innych ładunków tocznych. Już wkrótce tutejsze nabrzeża Ro-Ro zostaną wyposażone w stację onshore power supply, umożliwiającą zasilanie statków w energię elektryczną z lądu i wyłączenie agregatów prądotwórczych z silnikiem Diesla. Jest to rozwiązanie, które w sposób wydatny ogranicza emisje CO2 i innych szkodliwych substancji podczas postoju, co przekłada się bezpośrednio na ograniczenie oddziaływania operacji portowych na otoczenie, zarówno środowiskowe, jak i społeczne.

W Polsce taka instalacja funkcjonuje już w Publicznym Terminalu Promowym w Gdyni. W lipcu 2023 Zarząd Morskiego Portu Gdańsk uzyskał dofinansowanie w ramach Instrumentu “Łącząc Europę”, przeznaczone m.in. na “analizę wdrożenia” systemu OPS, o czym informowaliśmy wówczas na łamach “Rynku Infrastruktury”. W przypadku portu morskiego w Kłajpedzie rozstrzygnięto już przetarg na jego implementację, zaś prace powinny rozpocząć się krótko po zawarciu umowy z wykonawcą. Zrealizują je litewska Vakarų Resta i estońska BLRT Era. Zabudowa stacji OPS na nabrzeżach Ro-Ro to część większego programu elektryfikacji nabrzeży o wartości 11 mln euro, który uzyskał wsparcie ze środków unijnych w ramach CEF 2 na kwotę blisko 9 mln euro. Obejmuje on również budowę nowych sieci elektroenergetycznych.

Proces zielonej transformacji w Unii Europejskiej ma coraz większy wpływ na transport morski. Najwięksi gracze na rynkach żeglugi morskiej i przewozów intermodalnych zamawiają kolejne kontenerowce zasilane paliwami alternatywnymi, zapewniającymi radykalne ograniczenie emisji CO2 lub nawet neutralność emisyjną w ujęciu netto (w zależności od technologii produkcji), takimi jak amoniak i metanol. Z kolei w portach morskich oprócz systemu OPS coraz częściej wykorzystuje się jednostki pomocnicze z innowacyjnymi napędami, czego przykładem jest pierwszy holownik zasilany wodorem i jednocześnie konwencjonalnym paliwem, który wprowadził zespół Antwerpia – Zeebrugge.

Wracając do portu morskiego w Kłajpedzie, warto wspomnieć na koniec, że jego plany rozwojowe są bardzo ambitne. Jak informowaliśmy w ubiegłym roku w październiku, administracja portowa przymierza się do realizacji dużego programu inwestycyjnego, zakładającego zagospodarowanie południowej części Portu Kłajpeda w celu udostępnienia operatorom logistycznym 100-hektarowej powierzchni. Basen portowy zostałby z kolei pogłębiony do 17 metrów, co umożliwiłoby obsługę największych statków, jakie mogą wejść na Bałtyk przez cieśniny duńskie. Wszystko to będzie jednak wymagało budowy tzw. Kompleksu Południowej Bramy, czyli zespołu instalacji hydrotechnicznych, które uniemożliwią mieszanie się wody między Morzem Bałtyckim i Zalewem Kuroński w celu zapobieżenia niekorzystnym zmianom w zakresie zasolenia, temperatury i prądów morskich.