NIK: Prokuratura wszczęła śledztwo w sprawie przekopu przez Mierzeję Wiślaną

Rządowy program „Budowa drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską” został ustanowiony w maju 2016 roku. Jego koszt, który miał być finansowany z budżetu państwa określono wówczas na 880 mln zł. Potem, zmianami w uchwale jego wartość została więcej niż podwojona - wzrosła do kwoty 1,984 mld zł (uchwałę rządową zaktualizowano w 2020 roku).

NIK w związku z tą inwestycją prowadziła kontrolę w Ministerstwie Infrastruktury oraz Urzędzie Morskim w Gdyni. O wynikach kontroli pisaliśmy TUTAJ. Następstwem tej kontroli było złożenie dwóch wniosków do prokuratury oraz zawiadomienia do rzecznika dyscypliny finansów publicznych.

Jak poinformowała NIK, w toku kontroli ustalono, że dyrektor Urzędu Morskiego w Gdyni do czasu aktualizacji programu w 2020 r. zaciągał zobowiązania w celu sfinansowania jego realizacji przekraczając całkowity budżet programu o 157,7 mln zł. Ponadto ze środków budżetu programu dokonywał wydatków na cele niesłużące jego realizacji, a istotną część skontrolowanych zadań inwestycyjnych realizował z naruszeniem zasad rzetelności, legalności, gospodarności i celowości.

NIK stwierdziła również, że minister właściwy do spraw gospodarki morskiej (tj. minister infrastruktury) w projekcie rządowej uchwały dotyczącej budowy nowej drogi wodnej nie określił w sposób realny niezbędnego zakresu rzeczowego i finansowego inwestycji. Ponadto, w trakcie prac prowadzonych w 2019 r. i 2020 r. nad nowelizacją uchwały RM z 2016 r. nie informował Rady Ministrów, że wartość inwestycji wzrośnie o ponad 100 proc. i tym samym straciła ona uzasadnienie ekonomiczne – wytyka NIK. Zarzuca też, że minister w ramach nadzoru sprawowanego nad działalnością dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni nie podejmował stosownych interwencji dotyczącej działań naruszających przepisy.

Teraz NIK poinformowała, że po złożonych zawiadomieniach, prokuratura wszczęła śledztwo w jednej ze spraw – prowadzi je Prokuratura Regionalna w Gdańsku, natomiast właściwy rzecznik dyscypliny finansów publicznych wystąpił z wnioskiem o ukaranie do Przewodniczącego Międzyresortowej Komisji Orzekającej w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych przy ministrze właściwym do spraw administracji publicznej.

Mimo że sam kanał przez mierzeję został już otwarty, cała inwestycja nie została jeszcze zakończona. Obecnie trwają prace związane z pogłębianiem rzeki Elbląg. Nie obejmują one odcinka tuż przy porcie. Ten krótki fragment, w momencie ogłaszania przetargu wskazywany był jako zakres, który powinien być zrealizowany przez port, a ten z kolei nie miał na to odpowiednich środków. W efekcie wykonanie przekopu nie spowodowało, że do elbląskiego portu mogą wpływać większe jednostki. W tym roku Ministerstwo Infrastruktury poinformowało, że osiągnięto porozumienie z władzami samorządowymi Elbląga. Ustalono, że prace na ostatnim, kluczowym dla portu odcinku zostaną sfinansowane przez budżet państwa.