Kanał Panamski nadal zakorkowany

Jak informowaliśmy na łamach “Rynku Infrastruktury” w sierpniu, zmiany klimatyczne wpłynęły w ostatnich kwartałach na wyraźne ograniczenie przepustowości Kanału Panamskiego. To jeden z najważniejszych szlaków żeglugowych na świecie, obsługujący aż 40% ruchu kontenerowego między wschodnim wybrzeżem Stanów Zjednoczonych a Dalekim Wschodem, co odpowiada 6% światowego transportu morskiego. Został on oddany do użytku w 1914 roku.

W ostatnich latach zakończona została jego rozbudowa, która umożliwiła obsługę dużo większych jednostek o zanurzeniu na poziomie 15 metrów, które cechuje nie tylko wyższa ładowność, ale również wyższa efektywność ekonomiczna i relatywnie niższa emisyjność. Utrzymanie tych parametrów stanowi jednak duże wyzwanie hydrotechniczne.

Dobowa przepustowość spadła ponad dwukrotnie

Tymczasem w tym roku poziom opadów był najniższy od lat. W efekcie spadł poziom wód w dwóch sztucznych jeziorach, Alajuela i Gatún, które służą utrzymywaniu zakładanego poziomu wód na poszczególnych segmentach systemu śluz tworzących Kanał Panamski. Wobec powyższego faktyczne parametry szlaku żeglugowego dramatycznie spadły, co przełożyło się bezpośrednio na skokowe obniżenie przepustowości. W październiku bieżącego roku odnotowano najniższy poziom opadów od 73 lat, niższy o 41% niż przeciętnie.

Dziś przez Kanał Panamski mogą przepływać 22 jednostki na dobę, podczas gdy przed pojawieniem się problemów – jeszcze w styczniu bieżącego roku – przepływało standardowo 36 statków. Od stycznia dobowa przepustowość obniży się do 20 jednostek, natomiast od lutego – do zaledwie 18 statków. Oznacza to dwukrotną redukcję przepustowości względem stanu wyjściowego, a właściwie ponad dwukrotną, ponieważ dobowy ruch sięgał w przeszłości nawet 40 statków. Nie jest przy tym możliwa obsługa statków o 15-metrowym zanurzeniu – dopuszczalne zanurzenie spadło już o ponad 2 metry, przez co przewoźnicy muszą wykorzystywać mniejsze jednostki lub ograniczać wielkość ładunków na większych statkach. Władze Panamy nie mają jednak innego wyboru, zwłaszcza że przywołane zbiorniki wodne odpowiadają za zaopatrzenie w wodę ponad 50% ludności kraju.

Zatory do czterech tygodni. Czy istnieje alternatywa?

Utrudnienia w utrzymywaniu parametrów Kanału Panamskiego uderzają w globalny handel. O ile standardowo przeprawa przez ów szlak żeglugowy trwała 8-10 godzin, dziś statki oczekują na przejście przez niego od jednego do dwóch, a niekiedy nawet czterech tygodni. Część przewoźników w warunkach administracyjnej regulacji ruchu uczestniczy w aukcjach na pierwszeństwo w przeprawie. Ceny za ten przywilej sięgają już obecne 4 mln USD.

Istnieje poważne ryzyko, że dwukrotne obniżenie przepustowości Kanału Panamskiego pogłębi zawirowania w globalnych łańcuchach dostaw i spowoduje dekoniunkturę na światowym rynku żeglugowym. Na zaistniałej sytuacji szczególnie ucierpieć mogą Stany Zjednoczone, ponieważ aż 40% ruchu kontenerowego do tego kraju drogą morską realizowane było dotychczas z wykorzystaniem Kanału Panamskiego. Alternatywne szlaki żeglugowe istnieją, na przykład przez Morze Śródziemne i Kanał Sueski, czy wokół Przylądka Dobrej Nadziei, jednak są skokowo dłuższe, co oznacza wyższe koszty.