Ile kolei w państwie, ile państwa w kolei?

Dyskusję rozpoczął wicepremier i minister gospodarki Janusz Piechociński, który wymienił kilkanaście problemów międzynarodowej gospodarki, rzutujących na polską rzeczywistość ekonomiczną. - Stoimy przed pytaniem, czy mamy do czynienia z nową falą światowego kryzysu. Nie wiemy też, czy będzie przyspieszenie globalizacji – tłumaczył Piechociński. – Polska gospodarka funkcjonuje coraz bardziej w globalnym otoczeniu, a nasza kolej zawsze była blisko wymiaru euroazjatyckiego. Branża ta bardzo późno przystąpiła do procesu modernizacji. Drogi rozpoczęły to wcześniej. Mamy bardzo duży wzrost efektywności procesów logistycznych. Otoczenie kolei przyspieszyło bardzo wyraźnie. Wydawało się, że polska przedsiębiorczość otworzy się na wschód, że to, co było przez wiele wieków przekleństwem, okaże się ogromną szansą. Budowaliśmy wielkie nadzieje, że na styku kolei europejskiej i azjatyckiej będziemy mogli zbudować ogromną wartość. Tymczasem obecnie pojawiły się zakłócenia – dezintegracja państwa ukraińskiego, czy polityka Federacji Rosyjskiej – mówił wicepremier. – Państwo nie może więc prowadzić działalności w gospodarce bez zwracania uwagi na kontekst międzynarodowy i procesy globalne. Polska, 6. gospodarka unijna, nie może sobie na to pozwolić – zaznaczył Janusz Piechociński.

- Jest problem regulacji wewnętrznych na kolei. Np. przewoźnicy towarowi chcieliby uruchamiać o wiele dłuższe pociągi niż robią to obecnie, lecz nie zawsze mogą to czynić. Innym problemem są stawki za dostęp do infrastruktury, gdzie płaci się za wszystko, nawet za stanie. W systemie drogowym jest zupełnie inaczej. Kolejny problem dotyczy kwestii zagadnień dotyczących systemu finansowania. Kolej wykonała ogromny wysiłek w tej sferze, a jest wiele sektorów, w których zadłużenie względem państwa zostało umorzone. Być może przyszedł czas, aby i na kolei tak się stało – mówił Tadeusz Syryjczyk, senior ekspert ZDG TOR.

- Państwo, będąc podmiotem aktywnym na kolei, często pozbywa się kłopotu, zrzucając odpowiedzialność za nią na samorządy. Te z kolei mam wrażenie, zbyt wiele obowiązków biorą na siebie – stwierdził Adrian Furgalski, przewodniczący Forum Kolejowego - Railway Business Forum. – Zaobserwowałem zmianę w ostatnich latach – od hurraoptymizmu jeśli chodzi o liberalizację na rynku kolejowym, aż do bardziej stonowanego stanowiska – zaznaczył. – Oczywiście, tam gdzie jest to możliwe, konkurencyjności powinno być więcej, jednak państwo zawsze będzie obecne na poziomie regulacji i infrastruktury – stwierdził.

- Nie przewidujmy w najbliższych latach, że transfer publicznych pieniędzy na kolej będzie większy – zaznaczył Janusz Piechociński. Jak wskazał, w najbliższych latach państwo powinno raczej skupić się na tym, aby na nowo zdefiniować możliwości wejścia prywatnym podmiotom z własnymi funduszami w sektor także kolejowy.

- Pytanie, czy więcej rynku, czy więcej państwa na kolei. Jako samorządowiec zainteresowany obniżaniem kosztów mogę powiedzieć, że więcej rynku. My nie jesteśmy w stanie podejmować takiego ryzyka jak kapitał prywatny. Tylko, że jesteśmy w określonej sytuacji, w której są już wcześniej uruchomione procesy. Spółki samorządowe już działają i ich przechodzenie na bardziej rynkowe pozycje to perspektywa kilkuletnia – stwierdził marszałek łódzki, Witold Stępień. Skomentował on również przejęcie Przewozów Regionalnych przez samorządy regionalne, który miał miejsce kilka lat temu. - Proces usamorządowienia był słabo przygotowany. Chciano wzmacniać PKP Intercity. Problem niezbilansowanego przedsięwzięcia postawiono przed marszałkami, którzy mieli ograniczenia budżetowe. Długi PR rosły, dziś wynoszą 550 mln zł wobec samej PKP PLK. Łódzką Kolej Aglomeracyjną stworzyliśmy właśnie po to, aby spróbować rozwiązać problemy związane z koleją w regionie – powiedział marszałek województwa łódzkiego. – Dziś jednak Przewozy Regionalne są w lepszym stanie niż były jeszcze niedawno. A to wszystko dzięki samorządom, które zainwestowały w nie znaczące fundusze – dodał Witold Stępień.