Port Gdańsk wyprzedził Pireus. Już w pierwszej dziesiątce

Eurostat przedstawił informacje dotyczące przeładunków w portach morskich w państwach członkowskich Unii Europejskiej w 2022 roku. Największy wzrost odnotowano w porcie morskim w Gdańsku, w którym były one wyższe aż o 40% niż w roku 2021. Przeładunki osiągnęły według informacji Eurostatu 63 mln ton, choć inne dane na ten temat przekazał wcześniej Zarząd Morskiego Portu Gdańsk, który wskazał w styczniu w komunikacie prasowym na ponad 68 mln ton, co miało oznaczać wzrost o 28% względem roku minionego. Wiadomo, że Gdańsk prześcignął Barcelonę, Genuę, czy Pireus, awansując do pierwszej dziesiątki.

Trzeba jednak mieć na uwadze, że istotny wpływ na tak duży wzrost miały wzmożone przeładunki węgla kamiennego i ropy naftowej, a to za sprawą rezygnacji z dostaw tych surowców z Federacji Rosyjskiej, co spowodowało konieczność zasadniczej reorientacji importu, w wyniku czego w naturalny sposób wzrosły dostawy do Polski drogą morską.

Nie tylko surowce energetyczne

Wobec powyższego można zakładać z dużą dozą pewności, że rok 2023 przyniesie kolejne rekordy, ponieważ do jeszcze wyższych przeładunków surowców energetycznych doszedł tranzyt ukraińskiego zboża, konieczny w obliczu blokady portów morskich nad Morzem Czarnym oraz okupacji wybrzeża nad Morzem Azowskim przez rosyjskie siły inwazyjne. – Gdy Rosja napadła na Ukrainę, wiedzieliśmy, że polskie porty odegrają znaczącą rolę. I tak się stało. Wykorzystały swój potencjał – mówił wiceminister infrastruktury Grzegorz Witkowski. Skokowy wzrost nastąpił także w odniesieniu do przeładunków paliw płynnych.

Z drugiej strony jeszcze przed wybuchem wojny na Ukrainie w gdańskim porcie morskim od lat notowano coraz wyższe przeładunki. W ciągu dekady wzrosły one o 154%. Rośnie także ruch intermodalny, a jedyny w Polsce głębokowodny terminal kontenerowy, czyli gdański Baltic Hub, znajduje się w trakcie rozbudowy, w wyniku której jego przepustowość wzrośnie z 3 mln TEU do aż 4,5 mln TEU. Porównując ze zdolnościami przeładunkowymi portów morskich w Niemczech, można powiedzieć, że dziś Gdańsk przewyższa w tym zakresie Wilhelmshaven, a niedługo niemal dorówna Bremerhaven, choć należy tu zastrzec, że tylko w Wilhelmshaven mieści się terminal umożliwiający przyjmowanie największych jednostek oceanicznych.

Coraz bliżej Hamburga

Z łączną wielkością przeładunków na poziomie 63 mln ton gdański port morski nie jest już tak daleko od Hamburga, gdzie w 2022 roku przeładowano 103 mln ton. Obydwa porty morskie dystansują jednak Rotterdam (427 mln ton) i zespół Antwerpia-Zeebrugge (254 mln ton). Co ciekawe, na czwartym miejscu za Hamburgiem znalazł się Amsterdam, a tuż za nim Algeciras.

Wydaje się, że perspektywy polskich portów morskich pozostają bardzo korzystne. Choć w przypadku przeładunków węgla kamiennego po niedawnym piku można spodziewać się wieloletniego systematycznego spadku, jeszcze wyższe mogą być przeładunki ropy naftowej i paliw płynnych, a także skroplonego gazu ziemnego – za sprawą budowy drugiego terminala LNG w postaci jednostki FSRU, która pojawi się w Gdańsku.

Przewozy intermodalne największą szansą

Dużą szansą jest także rozwój ruchu intermodalnego, jednak w tym przypadku widać też wiele ryzyk. Wobec ograniczonej przepustowości infrastruktury kolejowej może ona okazać się wąskim gardłem. Choć w ostatnich latach udało się kompleksowo zmodernizować duże stacje kolejowe położone w bezpośrednim sąsiedztwie portów morskich, modernizacji nie doczekały się choćby linia kolejowa nr 201, czy dolnośląski odcinek linii kolejowej nr 273, czyli Nadodrzanki.

Bez realizacji wymienionych inwestycji w najbliższych latach trudno sobie wyobrazić sukces planowanego Portu Zewnętrznego w Gdyni i nowego głębokowodnego terminala kontenerowego w Świnoujściu, czy dalszy rozwój portu morskiego w Gdańsku.