Gdańsk: Co dalej z głębokowodnym terminalem zbożowym?

Przypomnijmy, że przetarg obejmował dzierżawę terenu o łącznej powierzchni 24 hektarów. Co istotne, na tym obszarze obowiązuje pozwolenie na budowę, obejmujące wszystkie kluczowe elementy terminala zbożowego, takie jak torowiska, parking, drogi dojazdowe, infrastruktura hydrotechniczna do cumowania statków, czy też infrastruktura magazynowa i przeładunkowa. Tym samym inwestor mógłby szybko rozpocząć prace budowlane, a co za tym idzie w nieodległej przyszłości rozpocząć działalność operacyjną. Warto w tym kontekście dodać, że dla terminala zbożowego dostępna byłaby południowa część Pirsu Rudowego, dlatego nie byłaby konieczna realizacja inwestycji hydrotechnicznych.

Dziś spółka poinformowała, że decydujący wpływ na unieważnienie przetargu miały sygnały płynące z rynku. ZMPG tłumaczy, że przetarg był przedmiotem zainteresowania kilku podmiotów, które skierowały niemal 300 pytań. W pytaniach zainteresowane podmioty sygnalizowały potrzebę zmiany warunków. W zaistniałej sytuacji zarząd ZMPG doszedł do przekonania, że optymalnym rozwiązaniem będzie odwołanie przetargu przed terminem składania ofert. Nowy przetarg ma zostać ogłoszony jeszcze w tym roku. ZMPG deklaruje, że intensywne prace nad określeniem nowych warunków rozpoczęły się w dniu 15 maja.

Pechowy teren

W przeszłości do budowy nowego terminala zbożowego w tej lokalizacji, częściowo z wykorzystaniem istniejącej infrastruktury, przymierzała się spółka OT Logistics. Obiekt miał zapewnić zdolności przeładunkowe rzędu 8 mln ton w skali roku. Spółka podpisała nawet 30-letnią umowę dotyczącą dzierżawy nieruchomości. Doszło do tego pod koniec 2015 roku. W roku 2020 została ona jednak rozwiązana. OT Logistics przechodziło wówczas restrukturyzację. Wpływ na podjętą decyzję mogła mieć także niepewność na rynku, wywołana ekonomicznymi konsekwencjami pandemii COVID-19. Spółka przekazała wówczas ZMPG dokumentację projektową oraz wszelkie niezbędne pozwolenia.

Perspektywy wzrostu przeładunków zbóż a infrastruktura portowa

W poprzedniej kadencji parlamentu politycy Prawa i Sprawiedliwości wielokrotnie zapewniali, że nowy terminal zbożowy w Gdańsku wybuduje państwo. – W przyszłym roku planujemy rozpocząć prace, tak aby docelowo mieć dwa agroporty dedykowane Ministerstwu Rolnictwa – mówił ówczesny wiceminister infrastruktury Grzegorz Witkowski. Jednak w poprzednim przetargu na dzierżawę terenu, ogłoszonym w grudniu 2021 roku, oferty złożyły jedynie Baltic Hub oraz duńska spółka CM Partner. W roku 2022 przetarg został unieważniony bez podania przyczyny.

– Inni działają, a my unieważniamy przetargi. Nie mamy nowych inwestycji ani widoku, bo wszystko zostało właśnie odwołane. Tak tracimy możliwość utworzenia silnego rynku zbożowego, benchmarku w rejonie, do którego by się wszyscy odnosili, po ile jest dziś zboże w portach w Gdańsku czy Gdyni – mówił w wypowiedzi dla “Rzeczpospolitej” Przemysław Błażejewski z BTS Brokers, jednego z największych brokerów zbożowych na polskim rynku. W tym kontekście warto dodać, że unieważnienie przetargu przez ZMPG poprzedziła podobna decyzja dotycząca dzierżawy terminala zbożowego w porcie morskim w Gdyni.

Tymczasem popyt na przeładunki zbóż rośnie. Zaistniała sytuacja jest zatem wysoce problematyczna dla sektora rolno-spożywczego. Brak głębokowodnego terminala zbożowego utrudnia eksport nadwyżek zbóż krajowej produkcji, nie wspominając o zbożu ukraińskim, którego nadpodaż na polskim rynku stanowiła w ostatnich kwartałach ogromny problem dla polskich rolników. Obecnie w polskich portach morskich najwięcej zbóż przeładowuje się w Gdyni – w 2023 przeładowano aż 6,8 mln ton, podczas gdy w Gdańsku 3,1 mln ton, zaś w zespole Szczecin-Świnoujście 2,6 mln ton.