CUPT: Intermodal – nabór do FEnIKS jeszcze w tym miesiącu

Transport intermodalny w obecnej perspektywie będzie dofinansowywany z dwóch źródeł; Funduszu Odbudowy (poprzez Krajowy Plan Odbudowy) oraz Funduszu Spójności (poprzez program FEnIKS). W każdy z nich można pozyskać wsparcie na poziomie 50%.

KPO: Zwiększenia puli nie będzie

Nabór do KPO został już zakończony. – Wniosków jest o wiele więcej, niż się spodziewaliśmy: złożono ich aż kilkadziesiąt – poinformowała dyrektor CUPT. Należy więc spodziewać się ostrej rywalizacji między ubiegającymi się o unijne pieniądze podmiotami. – Mamy do rozdysponowania 170 mln euro, przeznaczonych głównie na inwestycje terminalowe. KPO ze swoim krótkim okresem realizowania inwestycji i kwalifikowania wydatków zakłada osiągnięcie przez Polskę pewnych wskaźników. Wśród nich są wskazane właśnie terminale intermodalne i nowy tabor kolejowy – przypomniała Cieślak-Wilk. Te inwestycje, które zakładają budowę terminali i zakup platform, będą wobec tego miały pierwszeństwo przed pozostałymi.

– Do końca roku przeprowadzimy ocenę projektów, a niebawem wyślemy pierwsze uwagi do 20-30 beneficjentów. Należy wnieść je w ciągu 14 dni do dokumentacji aplikacyjnej. W pierwszym kwartale 2025 r. zakończymy cały konkurs i uformujemy listę rankingową projektów – zapowiedziała dyrektor. Zastrzegła jednak, że nie ma jednak mowy o zwiększeniu puli przeznaczone na dofinansowania w KPO.

FEnIKS: więcej czasu, mniej wyśrubowane kryteria

Równolegle do ocenianego konkursu CUPT zamierza ogłosić drugi, w którym będzie można zdobyć dofinansowanie z FEnIKS (łączna pula to 230 mln euro). – Środki z Funduszu Spójności są bardzo dobrze znane rynkowi intermodalnemu, którego uczestnicy wiedzą już, jak je rozliczać. Będzie można wydatkować je do roku 2029 – zachęcała Cieślak-Wilk. Konkurs ma zostać ogłoszony w listopadzie, a nabór wniosków potrwa kilka miesięcy. – Chcemy tak go zorganizować, by aplikujący wiedzieli, które inwestycje nie uzyskają dofinansowania z KPO – i mieli szanse złożyć wniosek o dofinansowanie z FEnIKS – wyjaśniła.

Zarówno większa pula, jak i łatwiejsze rozliczanie słaniają CUPT do przewidywania, że grupa zakwalifikowanych podmiotów będzie tu większa, niż w przypadku KPO. Co więcej, do konkursu będą dopuszczone również terminale poza siecią TEN-T. – Zainteresowanie pozostaje ogromne. Będziemy organizować szkolenia i warsztaty, bo zależy nam, by dokumentacja była dobrze przygotowana. Po podpisaniu umów będzie wtedy można sprawnie przystąpić do realizacji projektów – zadeklarowała Cieślak-Wilk.

– W obu konkursach będziemy zwracali uwagę na dojrzałość projektów: przygotowanie administracyjne, przygotowanie przetargów, a w przypadku podmiotów mających już wstępną zgodę na udzielenie pomocy publicznej – podpisanie umów. Będziemy weryfikować w programie FEnIKS zapewnienie finansowania dla drugiej, nie-unijnej części przedsięwzięcia: uchwały zarządów, promesy i kredyty bankowe – zapowiedziała.

Wiele pozostało do poprawy

Wicedyrektor CUPT podkreśliła, że programy pomocowe KE nie idą na marne. – Jesteśmy jednak dopiero na początku drogi. 12,5-procentowy udział transportu intermodalnego w przewozach kolejowych to za mało – stwierdziła. – Dziś stoimy przed wielką szansą, płynącą z faktu, że cała Europa widzi potrzebę „zazielenienia” transportu. Producentom zależy, by ich produkty nie wyrządzały środowisku poważnych szkód. Chcemy przede wszystkim przenosić naczepy z dróg na kolej – dodała.

Na niekorzyść tych zamierzeń działa obserwowana w całej Europie zapaść przeładunków kolejowych. – Spadku w ubiegłym roku nie miały tylko Portugalia i Luksemburg – poinformowała Cieślak-Wilk. Intermodal jako taki jednak lekko rośnie. – W ubiegłym roku zajmowało się nim w Polsce 29 przewoźników kolejowych – o 6 więcej niż rok wcześniej i prawie trzykrotnie więcej, niż 10 lat temu. Mamy coraz lepszą infrastrukturę kolejową, choć realizowane na niej prace są utrudnieniem – zaznaczyła. Zdaniem przedstawicielki CUPT na podniesienie atrakcyjności intermodalu mogłyby wpłynąć stosunkowo proste działania, takie jak obniżka stawek czy uproszczenie logistyki transgranicznej.

CUPT jest zaangażowane w realizację polsko-ukraińskiego przedsięwzięcia mającego na celu zaprojektowanie nowego systemu do odpraw celnych. – Nie ustajemy w wysiłkach: środki na sektor intermodalny w tej perspektywie są większe niż w poprzedniej – i widzę szansę, że będzie tak nadal – podsumowała Cieślak-Wilk.