Weber: Chcemy zachęcić do korzystania z autostrad

Jak mówił wiceszef resortu, drogi szybkiego ruchu – o dwóch pasach w jednym kierunku - są znacznie bezpieczniejsze w użytkowaniu niż drogi jednojezdniowe z jednym pasem dla przeciwnych kierunków jazdy. W 2022 r. 80 proc. wypadków drogowych miało miejsce na drogach jednojezdniowych. Zginęło w nich 85 proc. wszystkich ofiar zdarzeń drogowych w Polsce.

Na drogach z jedną jezdnią znacznie wyższa jest także ciężkość zdarzeń. Na każde 100 wypadków statystycznie ginie 10 osób. W przypadku dróg o przekroju 2x2 każde 100 zdarzeń pociąga za sobą 4 ofiary śmiertelne. To jeden z argumentów, które projektodawcy przywołują uzasadniając zniesienie opłat od samochodów osobowych na państwowych autostradach.

- To kwestia zachęcenia Polaków, którzy przemieszczają się pojazdami lekkimi, żeby korzystali z infrastruktury autostradowej. Po to państwo zainwestowało środki finansowe, żeby taką infrastrukturę stworzyć – mówił Rafał Weber w Sejmie. - Zniesieniem opłat chcemy zachęcić, by potok pojazdów skierować na autostrady, na tą najbezpieczniejszą infrastrukturę drogową jaka w Polsce została wyprodukowana.

Sprawa na razie dotyczy ok. 160 km autostrad zarządzanych przez GDDKiA. Rząd zapowiada jednak, że zniesienie opłat obejmie także autostrady zarządzane przez prywatnych koncesjonariuszy. - Do koncesjonowanych odcinków będziemy podchodzić w drugim etapie, po dobrym rozeznaniu naszych możliwości – powiedział wiceminister dodając, że będą prowadzone w tej sprawie negocjacje z koncesjonariuszami.

To zniechęci inwestorów?

- Zapowiedzieć łatwo, przeprowadzić trudniej, tym bardziej że Polskę obowiązują rozwiązania międzynarodowe dotyczące ochrony inwestycji, które zostały tu w Polsce poczynione – skomentował poseł Cezary Grabarczyk. Dodał, że ochrona taka obejmuje także podmioty, które zainwestowały w sfinansowanie budowy i eksploatacji autostrad.

- Oczekuję, że minister przedstaw ścieżkę dojścia do zniesienia opłat na autostradach koncesjonowanych. Jeżeli odbierzecie koncesje, będzie to bardzo zły sygnał dla inwestorów. Oczekuję informacji jak to osiągnąć pozostając w zgodzie z przepisami dotyczącymi ochrony inwestycji i nie zrazić potencjalnych inwestorów – mówił poseł Grabarczyk. Stwierdził też, że zniesienie opłat za korzystanie z autostrad, to odejście od sprawiedliwej zasady „kto korzysta, ten płaci”.

Podczas dyskusji w Komisji Infrastruktury posłowie zwracali uwagę m.in. na wiążący się ze zniesieniem opłat spadek przychodów Krajowego Funduszu Drogowego, a także wzrost kosztów utrzymania autostrad (w wyższym standardzie niż pozostałe drogi) po przeniesieniu się tam ruchu z tras alternatywnych.  Jak wskazywano, zapłacą za to wszyscy podatnicy.

Poseł Mirosław Suchoń zwrócił uwagę, że rezygnacja z opłat spowoduje jeszcze większe zatłoczenie na autostradzie A4, która już dziś jest „przepełniona”. - Realna prędkość wynosi tam obecnie 80-90 km/h – mówił.

Zapraszamy na drogi zamiast do transportu publicznego

Na inny problem zwrócił Adrian Furgalski, prezes Zespołu Doradców Gospodarczych TOR, oraz szef Railway Business Forum. Jak mówił, zniesienie opłat dotyczy na dziś dwóch odcinków. - Machnąłbym na to ręką, to tylko 19 proc. państwowych autostrad - powiedział. – Machnąłbym ręką także na ubytki w Krajowym Funduszu Drogowym – to 200 mln zł i KFD sobie z tym poradzi – mówił. Zwrócił jednak uwagę, że odwrotnie niż to się dzieje na zachodzie, „zapraszamy z transportu publicznego na drogi”. – W ustawie jest przywołanie przykładu niemieckiego, gdzie są bezpłatne autostrady, ale na dziś dla Niemiec flagowym produktem jest bilet kolejowy za 49 euro miesięcznie – wskazał Adrian Furgalski.

- Jeśli przewoźnik kolejowy chce uruchomić komercyjne przewozy na danej trasie, to badamy czy on nie zrobi krzywdy innemu przewoźnikowi, mimo że przykłady na świecie pokazują, że jest korzyść przynajmniej dla pasażera, bo ceny biletów spadają od 20 do 40 procent – zauważył i dodał: - Czy badano wpływ bezpłatnych odcinków na konkurencyjność przewozów kolejowych w tych relacjach i dlaczego nie? - pytał prezes ZDG TOR.

Ciężarówki nie wyprzedzą

Wraz ze zniesieniem opłat ma wejść w życie przepis zakazujący wyprzedzania pojazdom ciężarowym na drogach z dwoma pasami ruchu w jednym kierunku. W czasie dyskusji zwracano uwagę, że zamiast zakazu można by wdrożyć dynamiczne zarządzanie ruchem, zakazując takich manewrów w zależności od natężenia ruchu i rodzaju pojazdów dominujących w danym czasie na konkretnym odcinku drogi.

Przepisy znoszące opłaty na autostradach dla samochodów osobowych i wprowadzające zakaz wyprzedzania dla ciężarówek mają być przyjęte jeszcze na trwającym właśnie posiedzeniu Sejmu.