PORR: Przetargów jest bardzo mało!

Łukasz Malinowski, Rynek Infrastruktury: Jak oceniają Państwo obecną sytuację na rynku budowlanym, a zwłaszcza w segmencie kolejowym? Czy w pierwszej połowie roku PKP PLK ogłosiła wystarczającą liczbę przetargów?

Siegfried Weindok, PORR: Sytuacja na rynku budowlanym branży kolejowej w perspektywie najbliższych lat staje się coraz bardziej krytyczna. Oczywiście na dzień dzisiejszy w trakcie realizacji jest wiele projektów. Są to jednakże w dużej mierze kontrakty podpisane w latach 2018-2020. Jest parę firm, które posiadają jeszcze zadowalający portfel zamówień. Ale mamy również kilka firm, które już dzisiaj mają problem z utrzymaniem zatrudnienia. Odzwierciedla się to w dużej aktywności, która przekłada się liczbę złożonych ofert w przetargach (15 i więcej…) a jeszcze bardziej w cenach, oferowanych przez zwycięzców przetargów. Sytuacja dostawców kluczowych materiałów jest jeszcze trudniejsza.

A przetargów jest bardzo mało! Jeszcze w listopadzie ubiegłego roku PKP PLK deklarowała, w pierwszej połowie roku 2021, ogłosić przetargi o wartości 17,5 miliarda PLN. Ta deklaracja jest niestety co parę miesięcy rewidowana. Dzisiaj mówi się o przetargach wartości 4,5 mld PLN do końca roku. To zdecydowanie za mało!

Na ile problematyczne stają się z obecnej perspektywy rosnące ceny materiałów budowlanych? W jakich grupach notujemy największe wzrosty?

Wzrost cen materiałów to bardzo duży problem i to nie tylko w Polsce. Dokucza nam to oczywiście bardzo, szczególnie w kontraktach, które nie są objęte formułą waloryzacji. Ceny wzrastają w niemal wszystkich grupach materiałów. I to nie tylko o kilka procent. Zależy od materiału, ale mamy do czynienia ze wzrostem cen od kilkunastu do ponad 100%.

Jak duże problemy wywołuje wzrost cen stali?

Stal to materiał, który zdrożał w perspektywie ostatnich miesięcy najwięcej. Najbardziej zdrożała stal zbrojeniowa, na przełomie ostatnich ośmiu miesięcy o ponad 100%. Ma to oczywiście wpływ na realizację bieżących kontraktów, a szczególnie tych, z dużą ilością nowych obiektów inżynieryjnych. Od początku lipca mamy stabilną sytuację z ceną podstawową stali zbrojeniowej na poziomie 4500 zł/tona. Ewentualne spadki spodziewane są nie wcześniej niż w IV kwartale 2021. Ale kiedy dokładnie i o ile, to trudno przewidzieć. Ceny materiałów a szczególnie stali, to aspekt, któremu poświęcamy w bieżących postępowaniach przetargowych szczególną uwagę.

Czy problemy mogą wystąpić także w zakresie dostawy betonu/ cementu lub innych produktów?

Oczywiście borykamy się również w segmencie innych materiałów budowlanych ze znacznym wzrostem cen, na szczęście nie tak radykalnie jak przy stali zbrojeniowej. Szyna zdrożała o około 20%, asfalt o 40% . Beton ze względu na wysoki popyt na cement o kilkanaście %. Rury PVC , kable, stolarka drzwiowa i okienna, bariery drogowe i mostowe, szalunki o kilkadziesiąt procent.

Czy konieczne są zmiany formuły waloryzacji kontraktów publicznych o co organizacje wznosiły w czerwcu do Ministerstwa Infrastruktury?

Tak, jak najbardziej potrzebny jest szybki dialog pomiędzy wykonawcami a zamawiającymi, celem doprecyzowania zapisów umownych dotyczących waloryzacji oraz urealnienia wskaźników, ponieważ zapisy waloryzacyjne w zamówieniach nie oddają zawsze faktycznych podwyżek cen. Do przemyślenia jest również aktualne ograniczenie waloryzacji do 5% wartości kontraktu. Przy obecnych wzrostach cen nie jest to wystarczające.

Do roku 2025 możemy spodziewać się (zgodnie z zapowiedziami) kumulacji inwestycji drogowych i kolejowych – czy uda się je sprawnie zrealizować?

Potencjał wykonawczy jest na tyle duży, że, jeśli PKP PLK oraz GDDKIA rozpoczną wreszcie ogłaszać zapowiadane przetargi i to „mądrze” zrobią, to znaczy nie wysypią wszystkiego w jednym kwartale, nie powinno być z problemów z realizacją kontraktów. Jedynie terminowa dostawa materiałów, a szczególnie kruszyw, to z czym spotkaliśmy się już w latach 2017-18, może doprowadzić do wąskich gardeł.

Czy widać już efekty co raz powszechniejszego stosowania procedury aukcyjnej?

Nie jestem zwolennikiem aukcji. A aukcja w obecnej sytuacji, w której wiele firm ma skromny portfel zamówień, a przetargów jest mało, jest moim zdaniem systemem hazardowym i powinna zostać bezzwłocznie zniesiona.