Okiem prawnika: Zamawiający zamyka oczy na nieuczciwe praktyki cenowe

Według ekspertów KZP w warunkach ogólnego pogorszenia koniunktury gospodarczej i wciąż nagminnego wybierania ofert w oparciu o kryterium najniższej ceny, nie można pomijać odpowiedzialności zamawiającego za wybór oferty, gdy okoliczności wskazują na rażąco niski charakter zaoferowanej w niej ceny.

„Zamawiający nie może zamykać oczu ani na naruszenie reguł uczciwej konkurencji, ani na realne zagrożenie uszczupleniem ilościowym lub jakościowym przy realizacji zamówienia. Zadaniem zamawiającego jest zwalczanie nieuczciwych praktyk cenowych, w szczególności poprzez odrzucenie oferty z ceną tak niską, że jej wysokość nie wystarczy na pokrycie kosztów realizacji zamówienia” – zauważa Grupa Doradcza KZP.

W swoim stanowisku zwraca ona uwagę, że artykuł 89 ustawy Prawo zamówień publicznych przewiduje dorzucenie oferty, które zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.

Zamawiający powinien więc na samym początku sięgnąć do własnego oszacowania wartości zamówienia. Musi on pamiętać, że zaniżona cena ofertowa realnie nie gwarantuje wykonawcy żadnego zysku transakcyjnego, więc naraża go na straty. To z kolei wymusza poszukiwanie przez wykonawcę niedozwolonych oszczędności.

„Koszty wyboru oferty z rażąco niską ceną są wysokie, a skutki zaniechania jej odrzucenia dotykają wielu uczestników procesu realizacji zamówienia, w tym z pewnością samego zamawiającego. Dlatego dużo większą wagę należy przywiązywać do takiego oszacowania wartości zamówienia, które będzie uwzględniało realne ceny rynkowe” – czytamy na stronie KZP.

Dużo większą wagę należy więc przywiązywać do takiego oszacowania wartości zamówienia, które będzie uwzględniało realne ceny rynkowe. Co więcej, jeżeli realizacja zamówienia nie powiedzie się, odpowiedzialność za to powinien podnosić zarówno kierownik jednostki, jak i osoba, która przygotowała niewiarygodne oszacowanie i nie reagowała na taki wybór oferty.

„Należy podkreślić, że prawidłowa weryfikacja ceny nie może polegać jedynie na jej automatycznym przyrównaniu do ceny następnej oferty, do średnich cen, czy do wartości szacunkowej zamówienia. Zamawiający jest obowiązany zadać sobie więcej trudu, gdyż liczne są przypadku cen rzetelnie kalkulowanych, mimo ich niższej wysokości, usprawiedliwionej na przykład niższymi kosztami realizacyjnymi” – wyjaśnia firma.

Grupa Doradcza KZP zwraca uwagę na to, że zamawiający i wykonawca powinni sprawnie i prawidłowo przeprowadzać postępowanie, czemu służy między innymi przedstawienie przez wykonawcę wyjaśnienia powodów zaoferowania danej ceny. To, w połączeniu z weryfikacją ceny z przez zamawiającego stanowi „narzędzie dla profesjonalistów”, wobec czego wyjaśnienia nie mogą być miernie sporządzone, gdyż to będzie prowadziło do negatywnej oceny i odrzucenia oferty.