Do roku 2030 powinno być wybudowanych 100 obwodnic przewidzianych w rządowym programie. Realizacja całej setki w tym terminie może się jednak nie udać. Już dziś są inwestycje, których harmonogram wykracza poza rok 2030 oraz takie, których plan realizacji jest na czasowej granicy. Do tego dochodzi problem finansowy – w budżecie programu brakuje ok. 8 mld zł, pieniędzy na wkład własny nie mają także samorządy miejskie, które powinny partycypować w kosztach inwestycji przebiegających po ich terenie.
Przyjęty w 2021 roku Program budowy 100 obwodnic został przewidziany do roku 2030. W tym czasie miało być zrealizowanych sto inwestycji – obejść miejscowości w ciągu dróg krajowych. Zapisane w programie zadania zostały wycenione na 28 mld zł. To za mało – stwierdza obecny rząd. Po weryfikacji oceniono, że aby zrealizować wszystkie zadania trzeba zwiększyć zaplanowany budżet o o ok.30 proc. – Oczywiście będziemy robić wszystko, żeby w tej puli starać się starać zmieścić – mówił wiceminister infrastruktury Paweł Gancarz podczas posiedzenia sejmowej Komisji Infrastruktury. Jak jednak wskazywał, oprócz niedostatku funduszy, programowi zagraża także brak czasu.
Gotowe dwa ze 100 zadań
Do tej pory w ramach programu wybudowane zostały dwie obwodnice: Smolajn i Brzezia. Kolejnych 18 zadań jest w realizacji i te będą sukcesywnie oddawane w ciągu trzech najbliższych lat. Jeszcze w tym roku kierowcy powinni skorzystać z obwodnicy Grzymiszewa, Strykowa i Gryfina. W 2025 roku pojedziemy obwodnicami: Dzwoli, Strzelec Krajeńskich, Lipska, Pułtuska, Suchowoli, Sztabina i Wąchocka. Zakończy się także budowa obwodnic Gostynina, Koźmina Wielkopolskiego, Żodynia i Szczecinka. W 2027 powinny być natomiast gotowe obwodnice Gorajca, Krosna Odrzańskiego i Gąsek, a rok później, w 2028 roku, obwodnica Szwecji.
Po optymistycznej stronie jest także 7 kolejnych zadań obecnie będących na etapie przetargów. To obwodnice Głogowa, gdzie na przełomie kwietnia i maja powinna być podpisana umowa z wykonawcą, II etap obwodnicy Sanoka, a także obejścia Białobrzegów, Kroczyc, Rusinowa, Stargardu i Wałcza. Jak wszystko pójdzie zgodnie z planem, do połowy roku te inwestycje będą miały wykonawców.
Trwają przygotowania
Większość zadań, w sumie 73, wciąż jest jeszcze na etapie prac przygotowawczych. Z jednej strony to nie dziwi – inwestycje drogowe z reguły są przewidziane jako zadania wieloletnie. – Prace przygotowawcze trwają z bardzo dużą intensywnością – uspokajał w Sejmie dyrektor Departamentu Dróg Publicznych, Jarosław Waszkiewicz. Z drugiej strony, proces przygotowań czasem wydłuża się w sposób trudny do przewidzenia.
Najtrudniejszym etapem są zwykle kwestie przyrodnicze, w tym te związane z wydawaniem decyzji środowiskowych. Na 100 zadań decyzje te mają 43 inwestycje, a dla 23 zostały złożone wnioski o ich wydanie. Pozostałe 34 są jeszcze przed tym etapem. Nie wszystkie zadania zmieszczą się z realizacją do 2030 roku. – W przypadku sześciu zadań na dziś wiemy, że harmonogramy wykroczyły poza rok 2030, a do tego roku mamy zapewnione finansowanie – mówił podczas posiedzenia sejmowej komisji wiceminister Paweł Gancarz. – Kolejne trzydzieści ma już harmonogramy przewidziane na ostatni rok realizacji programu, na rok 2030. W sumie 36 inwestycji ma „zagrożone” harmonogramy – powiedział.
Do najbardziej opóźnionych w stosunku do pierwotnych założeń należą obwodnice Tarnowa, Piwnicznej, Janowa Lubelskiego, Nakła Śląskiego i Świerklańca, Brzegu oraz Kostrzyna nad Odrą. Przesunięcie czasowe wynosi tu więcej niż dwa lata. Kolejnych paręnaście zadań jest opóźnionych o więcej niż półtora roku. – To jest osobny program. On ma swoje ramy czasowe, w których musimy się zmieścić i ma swoje ramy finansowe, do których musimy się dostosować –mówił Paweł Gancarz wskazując na zagrożenia w realizacji.
Za mało pieniędzy
Ramy finansowe to kolejny problem. Jak policzono w ministerstwie, w stosunku do pierwotnych założeń budżetowych, brakuje 8 mld zł, by zrealizować wszystkie zadania. W części przypadków przekroczenia wynoszą więcej niż 100 proc. w odniesieniu do pierwotnych założeń, a są takie, gdzie faktycznie potrzebne środki są wyższe od pierwotnie założonych o więcej niż 200 proc. Rekordziści to obwodnice Nowej Dęby (przekroczenie 258 proc.), Pisza (229 proc.) i Legnicy (225 proc.).
Legnica ma problem podwójny. Poza niedoszacowaniem, dotyka ją kwestia koniecznego montażu finansowego. Obwodnica Legnicy to jedno z tych planowanych zadań, które przebiegają po terenie miejskim. Oznacza to, że koszty związane z ich realizacją muszą być poniesione proporcjonalnie przez GDDKiA oraz samorząd miejski. W budżetach lokalnych nie ma jednak pieniędzy na zabezpieczenie wkładu własnego w wysokości kilkudziesięciu lub nawet ponad 100 mln zł, a bez tego inwestycje nie będą zrealizowane. W tym aspekcie twardy orzech do zgryzienia mają oprócz wspomnianej Legnicy, także Słupsk, Tarnów, Przemyśl, Olsztyn oraz Siedlce.
Zapisz
się do newslettera:
