Kwiatkowski: Kontrakty Terytorialne to umiejętność wyboru najważniejszych inwestycji

Zdaniem szefa NIK, do KT powinny trafiać przede wszystkim te inwestycje, które w przyszłości będą generować przychody dla samorządów wojewódzkich, jednak równolegle nie można zapominać o kluczowych dla poszczególnych regionów inwestycjach w infrastrukturę. – Tworzenie Kontraktów Terytorialnych jest połączeniem elementów merytorycznych, czyli dyskusji m.in. z ekspertami nt. ważności poszczególnych inwestycji, z decyzjami politycznymi, czyli podejmowaniem wyborów na poziomie samorządu województwa. Jest dużą sztuką wybrać, która inwestycja jest ważniejsza, która bardziej służy rozwojowi regionu. Zachęcałbym wszystkich, którzy podejmują decyzję ws. Kontraktów Terytorialnych, żeby na listę priorytetów wpisywały projekty, które będą służyć rozwojowi i nie będą obciążeniem dla beneficjentów, tak jak to się dzieje w przypadku części dużych inwestycji infrastrukturalnych, tylko mają szansę generować dochód czy też tworzyć nowe miejsca pracy. Choć naturalnie w Kontraktach muszą znaleźć się również inwestycje rozwiązujące szczególnie istotne problemy lokalnych społeczności, w tym oczywiście inwestycje infrastrukturalne, także inwestycje kolejowe. Mechanizm kontraktów regionalnych wymaga ogromnej mądrości i dojrzałości, wypracowania dobrego kompromisu, żeby pogodzić wszystkie racje – powiedział Krzysztof Kwiatkowski podczas rozmowy, która odbyła się w ubiegłym tygodniu na Kongresie Infrastruktury Polskiej w Krakowie.

Listy KT nie są ostateczne

Szef NIK dodał, że należy pamiętać, iż mechanizm Kontraktów Terytorialnych (fakt, iż część zadań znajduje się na liście podstawowej, a część na liście rezerwowej) ma charakter ruchomy. – To wynika jeszcze z kończącej się unijnej perspektywy finansowej 2007-13: żadna pierwotna lista nie była ostateczna. Czasami niektóre projekty z niej wypadają, bo się np. okazało, że nie były dobrze przygotowane. Żaden potencjalny beneficjent nie może pomyśleć, że skoro „jego” projekt znalazł się na podstawowej liście, to pieniądze są już zagwarantowane i następuje zwolnienie z dobrego przygotowania inwestycji, dobrego jej nadzorowania, przebiegu. Wpisanie na listę to początek drogi, a nie jej koniec – dodał Krzysztof Kwiatkowski.

Kontrakt Terytorialny to instrument wprowadzony na mocy zapisów Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2010-2020. Jest to umowa pomiędzy rządem i każdym z województw z osobna, określająca priorytety rozwojowe województw. W założeniu, mają one usprawnić rządową politykę rozwoju regionalnego oraz koordynację inwestycji. Kontrakty Terytorialne, z racji tego iż istotnie nie są mechanizmami finansującymi, będą jednak miały w dużej mierze jedynie charakter spisanych intencji rozwojowych.

Kontrakty Terytorialne nie są samofinansujące się

Należy jednak pamiętać, że Kontrakty Terytorialne nie są instytucją samofinansującą się. Wpisanie do KT danej inwestycji nie daje jeszcze gwarancji jej realizacji: w przypadku inwestycji infrastrukturalnych, taką gwarancją jest dopiero wpisanie danej inwestycji do Dokumentu Implementacyjnego do „Strategii Rozwoju Transportu do 2020 roku (z perspektywą do 2030 roku)” bądź do właściwego Regionalnego Programu Operacyjnego. W związku z tym Kontrakty Terytorialne są wprawdzie listą kluczowych inwestycji dla regionów, które to jednak listy finalnie mogą się jednak, częściowo, okazać listą pobożnych życzeń.