Jak inwestować bez zadłużania samorządów?

Debatę „Finansowanie infrastruktury samorządowej” podczas II Kongresu Infrastruktury Polskiej w Krakowie poprowadził Tadeusz Syryjczyk, ekspert Zespołu Doradców Gospodarczych TOR i były minister transportu. Gości zaprosił do rozmowy, pytając o możliwość zadłużenia samorządów i realne zagrożenie tym zjawiskiem, a także najlepsze sposoby uniknięcia tego zjawiska i wprowadzenia w Polsce formuły partnerstwa publiczno-prywatnego.

Przemysław Sztandera, członek zarządu Polskich Inwestycji Rozwojowych zwrócił uwagę na konieczność rozsądnego planowania, aby zapobiec niebezpieczeństwom zadłużenia na przyszłość. Podkreślił szczególną rolę pierwszego etapu inwestycji PPP.
– Wykonawca jest udziałowcem spółki celowej i ma interes, aby inwestycja zmieściła się w kosztach , a jakość wykonania była odpowiednia. Warto na tym etapie inwestycji szczególnie zwrócić na to uwagę – mówił Sztandera. Zaznaczył, że kolejne ryzyko inwestycyjne wiąże się z niewykonaniem przedsięwzięcia ze środków unijnych na czas. Członek zarządu PIR stwierdził również, że ważne jest, aby samorządy wspierać wiedzą merytoryczną.

Do realizacji inicjatyw w formule partnerstwa publiczno-prywatnego odniósł się także Janusz Czajkowski, dyrektor departamentu infrastruktury drogowej w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Czajkowski przypomniał, że kwestie PPP władze województwa rozpoczęły już rozważać dwa lata temu od analiz technicznych. – Wybraliśmy około 320 km dróg do realizacji w formule partnerstwa publiczno-prywatnego. Teraz trwa dialog negocjacyjny, a jednocześnie myślimy o sposobach finansowania – mówił.

Przedstawiciel województwa kujawsko-pomorskiego stwierdził, że choć praca nad projektami PPP uczy oceniania ryzyka, wciąż do inwestycji finansowych należy podchodzić z pokorą. – Musimy pamiętać o tym, że nigdy nie możemy zadłużać samorządów – powiedział Janusz Czajkowski.

Uspokajał nastroje Janusz Kot, prezes Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie, stwierdzając, że obecne prawo nie pozwala na nieustanne zadłużanie się. – Dochody bieżące limitują wydatki bieżące – zadłużanie się w sposób niepohamowany nie istnieje, nie ma takiej możliwości – tłumaczył Kot.

Anna Mroczek, członkini zarządu ZUE, ale także krakowska radna IV kadencji podkreśliła, że nie należy koncentrować się jedynie na początkowym etapie inwestycji, ale także mieć na uwadze późniejszą konieczność modernizacji. – W finansach publicznych nie istnieje coś takiego jak amortyzacja, czyli utrzymanie infrastruktury. Możemy budować, ale nie będziemy mieć czego remontować, a zapotrzebowanie na to jest spore – mówiła krakowska radna.

Odpowiedzi na to, czy infrastruktura, która powstała ze środków unijnych jest obecnie do utrzymania, podjął się Michał Dymicki, przedstawiciel Banku Gospodarstwa Krajowego. Stwierdził on, że z punktu widzenia banków, zadłużenie samorządów to bardzo duży problem.

Według Michała Zieniewskiego, eksperta ds. finansowania przedsięwzięć infrastrukturalnych w kancelarii White & Case, mała ilość projektów w formule PPP w Polsce to nie wynik prawa. – Władza publiczna w Polsce kieruje się na wydatki środków unijnych, ale nie ma takiej władzy, aby zmobilizować na realizację projektów PPP – tłumaczył.

Podkreślił także, że w ostatnich latach rząd nie zrealizował żadnego projektu PPP. Jak zaznaczył Zieniewski, w tej sytuacji ważnym czynnikiem jest zainteresowanie prywatnych firm projektami PPP oraz spory kapitał, którymi te dysponują