GDDKiA: Wskaźnik waloryzacji odzwierciedla zmiany cen

GDDKiA sprawdziła jak przedstawiają się wskaźniki waloryzacyjne Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) w kontekście najnowszych danych rynkowych. I tak zaobserwowano że po spadku odnotowanym na początku 2020 roku, ceny paliw wzrosły, choć wciąż są niższe niż w styczniu ubiegłego roku.

W górę poszły ceny asfaltu, ale osiągnęły poziom niższy w porównaniu z początkiem zeszłego roku. W 2020 roku w górę poszły również ceny stali, które szczególnie dynamiczny wzrost odnotowały w listopadzie.

Rynek zareagował na wzrosty cen paliw oraz stali. Od połowy roku obserwujemy wzrost wskaźników waloryzacyjnych dla obydwu koszyków (bitum i beton), odpowiednio o 2,8 i 2,7 p.p. Wskazuje to na prawidłową reakcję mechanizmu waloryzacji na wzrost cen asfaltów, paliw oraz stali, które wpływają m.in. na koszt transportu materiałów, pracy sprzętu budowlanego oraz obiektów – stwierdza GDDKiA.

Nowy system waloryzacji bierze pod uwagę szereg kluczowych dla robót drogowych wskaźników publikowanych przez GUS i to właśnie na ich podstawie wyliczany jest wskaźnik korygujący cenę.

Jaki wskaźnik dla betonowych, jaki dla asfaltowych

Od stycznia do października 2020 r., w oparciu o dostępne dane opublikowane przez GUS, wskaźnik korygujący ceny dla nawierzchni bitumicznej wyniósł 102,8405, natomiast dla nawierzchni betonowej 102,6864.

W grudniu 2019 roku wynosił odpowiednio 102,4093 i 102,2868. GDDKiA odnotowuje że biorąc pod uwagę rynkowe ceny i dane GUS, wskaźniki wyliczone w oparciu o nowy mechanizm waloryzacyjny oddają realny obraz zmian cen na rynku.

Podsumowując analizę danych rynkowych i wskaźników GUS za niemal cały 2020 rok, można stwierdzić, że nowy mechanizm waloryzacji prawidłowo oddaje zmiany cen na rynku robót drogowych, odpowiednio reagując zarówno na ich wzrosty, jak i spadki – czytamy w komunikacie.

Podzielone ryzyko i 5-proc. limit

Obecnie limit waloryzacyjny wynosi +/- 5 proc., co oznacza, że maksymalna dopłata bądź korekta nie wyniesie więcej niż 5 proc. od wartości zaakceptowanej kwoty kontraktowej w umowie z wykonawcą. W przypadku kontraktów realizowanych w trybie projektu i buduj waloryzacja w praktyce jest stosowana miesięcznie począwszy od miesiąca, za który zostało wystawione pierwsze przejściowe świadectwo płatności za wykonane roboty budowlane.

Jednym z głównych założeń nowych zasad waloryzacyjnych jest to, że jedną połowę ryzyka związanego ze wzrostem kosztów realizacji kontraktów przejmują wykonawcy, a drugą połowę zamawiający. Waloryzacji podlega 50% wartości kontraktu. Takie podejście, zdaniem zamawiającego, ma zapobiec sytuacji niekontrolowanego i nieograniczonego wzrostu kosztów inwestycji drogowych.

Waloryzacji nie podlegają zmiany wprowadzone do kontraktu, gdyż te wyceniane są według cen bieżących.

Jak wygląda koszyk

W skład „koszyka waloryzacyjnego”, składającego się z głównych elementów cenotwórczych wpływających na ostateczny bilans kosztowy kontraktu, wchodzą ceny: paliwa, cementu, asfaltu, stali, kruszywa oraz średnie wynagrodzenia pracowników branży (wszystkie z ustalonymi stałymi wagami).

Dodatkowo pod uwagę brany jest indeks zmiany cen towarów i usług konsumpcyjnych – wskaźnik inflacyjny (CPI), który odzwierciedla pozostałe elementy cenotwórcze, które nie zostały wyodrębnione w „koszyku” (np. produkty spożywcze, usługi edukacyjne, usługi hotelowe).

Waloryzacja jest zapisana w obowiązującym od 1 stycznia tego roku nowym Prawie zamówień publicznych.