GDDKiA nie chce powtórki problemów z kontraktami za niską cenę

Spośród dużych kontraktów, których w obecnej perspektywie finansowej nie dokończył pierwotnie wybrany wykonawca, w realizacji, blisko dopuszczenia do ruchu, jest odcinek A1 na obwodnicy Częstochowy, gdzie następcę Salini wybrano w trybie negocjacji bez ogłoszenia (sąsiednimi odcinkami kierowcy jeżdżą od sierpnia). W podziale na małe zadanie kończona jest S5 koło Poznania, z której krótko przed finałem zeszła firma Toto Construzioni Generali.

Podpisane są umowy na kontynuację obwodnicy Marek w ciągu S8, gdzie kontrakt zerwano jeszcze w maju ub. roku (mimo przejezdności od grudnia 2017 roku, nadal nie można korzystać ze wszystkich węzłów) oraz na S3 między Polkowicami i Lubinem (ta trasa także miała być już dawno). Obie inwestycje, także po Salini, mają kończyć odpowiednio Strabag oraz konsorcjum Mota Engil i Masfalt. Wybrano także wykonawców na dokończenie dwóch odcinków S61 – po firmie Impresa Pizzarotti oraz Rubau. Jeden z nich ma budować Polaqua, drugi Budimex.

Wykonawcy wycenili też kontynuację S7 pod Warszawą (w. Lesznowola – w. Lotnisko). Trwają przetargi na wybór wykonawców odcinków S5 po Pizzarotti (jeden z nich ma już oferty).

Czas i pieniądze

W wielu przypadkach poza wydłużonym czasem realizacji inwestycji – nowym wykonawcom trzeba zapłacić więcej. Na przykład najtańsza oferta na S7 pod Warszawą przekracza budżet GDDKiA ujawniony w dniu otwarcia ofert aż o 126 mln zł. Jak jednak mówi Tomasz Żuchowski z GDDKiA, pieniądze, które teraz trzeba wydać, pierwotnie były na te inwestycje zaplanowane. – One były zarezerwowane, ale wybrano tańszą ofertę. Teraz jesteśmy tego zakładnikami – mówi.

Zdaniem szefa GDDKiA, gdyby uwzględnić koszty jakie były planowane zanim wybrano najtańszą ofertę oraz inflację, okazuje się, że problem dopłacania, nie jest aż tak duży. Przedstawiciel inwestora wskazuje jednak na dodatkowe konsekwencje w postaci dodatkowej pracy, którą trzeba wykonać po stronie administracji, czy presję czasu. – Z tego musimy wyciągnąć wnioski – stwierdza dodając, że GDDKiA musi być bardzo ostrożna w wyborze ofert w nowych przetargach, zwłaszcza wtedy, gdy znacząco odbiegają one od kosztorysu.

Tanio czy rażąco niska cena

Przed takim wyzwaniem inwestor staje już teraz. Po okresie gdzie większość ofert znacznie przekraczała wycenę GDDKiA, znów zdarzają się przypadki odwrotne. W przetargu na odcinek S7 koło Płońska (Załuski – Modlin) najtańsza oferta jest aż o 169 mln zł tańsza od kosztorysu. Złożyło ją konsorcjum firm z Kazachstanu. Różnica między budżetem zamawiającego a zaproponowaną ceną przekraczająca 100 mln zł (przy budżecie na poziomie 708 mln zł) dotyczy także kilku kolejnych ofert.

– Musimy być uważni, by nie popełnić błędu i za dwa, trzy lata być znów w tym samym miejscu – mówi Żuchowski zauważając, że firmy, które są aktywne na naszym rynku, złożyły we wspomnianym przetargu oferty na bardziej odległych miejscach pod względem ceny. – To jest duże wyzwanie formalno-prawne – dodaje szef drogowej dyrekcji. – Jeśli firma przedstawi gwarancje, nie możemy jej wykreślić tylko dlatego, że jej nie znamy – mówi. – Zaufanie buduje się latami, ale łatwo je stracić – stwierdza.

Warto przypomnieć, że na niskie ceny oferowane w przetargach sprzed kilku lat dodatkowo nałożył się gwałtowny wzrost cen na rynku. Jednocześnie brakowało mechanizmu, który gwarantowałby realną waloryzację. GUS właśnie opublikował nowe narzędzie, które pozwoli, w przypadku obiektywnej zmiany cen na rynku, dokonać zmiany wynagrodzenia wykonawcy. Oznacza to szansę na wyeliminowanie zagrożenia, jednak tylko dla tych kontraktów, które na etapie składania oferty były wycenione realnie.