Do czego jeszcze może służyć system poboru opłat

Działający w Polsce elektroniczny system poboru opłat viaTOLL może być wykorzystany przez polskie służby celne i skarbowe do walki z przemytem papierosów i alkoholu, wyłudzeniami VAT i kontroli granic Polski – stwierdzono w raporcie. Żeby to było możliwe, konieczna jest rozbudowa systemu o nowe odcinki płatnych dróg, zwłaszcza na wschodzie Polski – wynika z raportu.

– Obecnie w systemie viaTOLL jest 3,3 tys. kilometrów dróg, a może być nim objętych sześć, a nawet osiem tysięcy kilometrów dróg – mówił podczas prezentacji raportu Radosław Żydok. Jak stwierdzono, system jest dość dobrze rozbudowany w obszarze centralnym kraju, jednak wschodnia część jest pełna białych plam.

Tymczasem każdy dodany kilometr do dodatkowe przychody do Krajowego Funduszu Krajowego, przy stosunkowo niedużych kosztach. Jak wyliczono w raporcie, średni koszt objęcia systemem jednego kilometra drogi to 104 tys. zł, podczas gdy roczne dochody z takiego odcinka to przeciętnie 491 tys. zł rocznie.

Rozszerzenie sieci dróg płatnych, to także inne rozłożenie kosztów systemu. ViaTOLL do tej pory zarobił ponad 6 mld zł. Kosztował natomiast 1,13 mld zł na etapie inwestycji, natomiast koszty operacyjne wyniosły 1,08 mld zł. – System był kalkulowany na minimum 4,2 tys. km dróg – zauważył Marcin Roszkowski, prezes Instytutu Jagiellońskiego (instytucja, którą kieruje również przygotowała raport, w którym zaprezentowano podobne wnioski).

Według autorów raportu, najbardziej ekonomicznym rozwiązaniem dla Polski jest dalsze rozbudowywanie systemu ViaTOLL, zamiast jego zmiany. Tym bardziej, że system można wykorzystać do innych celów niż pobór opłat drogowych.

– System powinien być rozbudowywany o nowe moduły, np. służące do odczytywania tablic i ważenia pojazdów. Oprócz oczywistego skutku fiskalnego – większe wpływy z opłat drogowych – takie działania pozwoliłyby również skuteczniej walczyć z przemytem i wyłudzeniami VAT – szczególnie, jeśli system objąłby drogi prowadzące do wschodnich granic Polski – stwierdził Marek Wróbel, prezes Fundacji Republikańskiej.

Według raportu, system viaTOLL mógłby być wykorzystany przez organy ścigania do lokalizowania pojazdów, a także śledzenia ich tras. Dzięki temu polskie służby mundurowe mogłyby uzyskać informacje o najczęstszych drogach przemytu, ale również i zdobywać dowody w postępowaniach przeciwko konkretnym osobom czy grupom przestępczym.

Mogłoby to być także narzędzie wspierające uczciwych przedsiębiorców, którzy dzięki informacjom z systemu mogliby potwierdzić, że transport towaru poza granice Polski miał miejsce, a więc transakcja była poprawna i przedsiębiorcy należy się zwrot podatku VAT.
  
Żeby wykorzystać te funkcje należałoby umożliwić dostęp do danych z systemu służbom celnym i skarbowym. – Przekazanie bezpośredniego dostępu do danych z systemu służbom celnym i skarbowym mogłoby znacznie poprawić ich efektywność w walce z przemytem i wyłudzeniami VAT – stwierdza Radosław Żydok, współautor raportu. – Chcielibyśmy, by Ministerstwo Finansów pochyliło się nad naszym raportem – mówi.

Zdaniem autorów raportu, viaTOLL można też wykorzystać do automatycznej kontroli wagi ciężkich pojazdów i zapobiegania ich przeciążaniu, a tym samym nadmiernemu niszczeniu dróg.