Czechy. E-winiety dostępne od grudnia. Będą obniżki dla pojazdów ekologicznych

Do tej pory na czeskich autostradach funkcjonował system, który nakazywał kierowcom zakup winiety i naklejenie jej na przedniej szybie pojazdu. Pozostanie on w mocy jeszcze tylko przez kilka tygodni. W sierpniu 2019 r. prezydent Czech Miloš Zeman podpisał nowelizację ustawy o opłatach drogowych, na mocy której papierowe winiety zostaną zastąpione przez elektroniczne. Stanie się to począwszy od 2021 r. Jak poinformował w ubiegłym tygodniu (3 listopada) czeski minister Karel Havlíček, zakupu cyfrowych winiet będzie można dokonać od grudnia br. Kierowcy powinni mieć więc dość czasu, aby oswoić się z nowym systemem.

Ceny bez zmian

– Przejście na elektroniczny system winiet powinno odbyć się bez większych przeszkód. Czesi mieli dłuższy czas na przygotowanie projektu, który był odkładany, a teraz wreszcie zapewne dojdzie do skutku. Z punktu widzenia kierowców wymaga to przyzwyczajenia się do nowych procedur, jednak w dłuższym horyzoncie czasowym będzie to z pewnością rozwiązanie wygodniejsze – mówi Rynkowi Infrastruktury dr Krzysztof Dębiec, starszy specjalista Zespołu Środkowoeuropejskiego w Ośrodku Studiów Wschodnich.

Jak dodaje ekspert, wicepremier i minister transportu Karel Havlíček poinformował, że ceny pozostaną takie same jak dotychczas: 1,5 tys. koron za rok, 440 za 30 dni i 310 za 10 dni (w przeliczeniu – odpowiednio – 254, 75 i 53 zł). Są zresztą na tym samym poziomie od 2012 r., a ograniczenie wydatków po stronie państwa na druk i dystrybucję zmniejszą prawdopodobieństwo podwyżek w przyszłości.

Ulgi dla pojazdów ekologicznych, ale nie dla LNG

– Ciekawostką jest wprowadzenie równoległej obniżki dla posiadaczy samochodów bardziej ekologicznych, którzy zapłacą tylko połowę pełnej ceny winiety. Do kategorii tej zaliczają się na przykład samochody na CNG i biometan, ale już nie na LNG. Od początku br. z winiet zwolnieni są już właściciele samochodów elektrycznych czy na wodór. Na korzyść kierowców przemawia też rozszerzenie możliwości nabycia winiet – oprócz punktów, w których kupowali je dotychczas (np. poczta, kioski), będą mogli zrobić to przez Internet (trzeba wtedy czekać na potwierdzenie realizacji transakcji, które ma być wysyłane na podany adres e-mail), w tym np. przez smartfon – dodaje dr Krzysztof Dębiec.

Internetową sprzedaż będzie obsługiwać sklep www.edalnice.cz. Pod tam też znajdą się informacje dotyczące systemu elektronicznych opłat za przejazdy. Elektroniczne winiety będą dostępne również w oddziałach pocztowych i na stacjach benzynowych państwowej sieci Euro Oil.

Finał kontrowersyjnego procesu

Proces wyłonienia dostawcy systemu elektronicznych winiet w Czechach nie obył się bez kontrowersji. Najpierw kontrakt miało otrzymać Asseco Central Europe, jednak pojawiły się zarzuty co do jawności i przebiegu postępowania. Doszło również do odwołania ówczesnego ministra transportu, Vladimíra Kremlíka.

– Faktycznie, w styczniu br. w związku z zarzutami dotyczącymi zamówienia na syste informatyczny dla elektronicznych winiet stanowisko ministra transportu stracił Vladimír Kremlík. Niemniej pół roku później badający sprawę urząd antymonopolowy nie znalazł w zleceniu większych nieprawidłowości i zdecydował, że nie będzie w tej sprawie wszczynał postępowania. Zlecenie zostało niemniej w międzyczasie anulowane, a koncern Asseco, który miał je otrzymać – ze względu na kwestie wizerunkowe – zrezygnował z roszczeń odszkodowawczych z tytułu zerwania umowy. Ostatecznie w marcu zawarto w tej sprawie umowę – również bez przetargu – z państwową spółką Cendis, na kwotę ok. 3-krotnie niższą –  wyjaśnia Krzysztof Dębiec z OSW.