Strabag: Kolej hamowała przez brak przetargów, drogi przez opóźnione ZRID-y

Rok 2023 nie był łatwy dla branży budowlanej – ocenia Wojciech Trojanowski, członek zarządu Strabag. Na rynku budownictwa kolejowego nadal problemem był brak nowych przetargów. – Kończone były prace na dotychczasowych zadaniach, dlatego produkcja na rynku kolejowym od ponad półtora roku jest znacząco niższa od planów zamawiającego, jak i od oczekiwań firm działających w tym sektorze – zauważa Wojciech Trojanowski.

Hamulcem decyzje administracyjne

Dodaje, że zgoła odmienna sytuacja panowała w obszarze zadań realizowanych przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad. – Z zadowoleniem obserwowaliśmy działania w zakresie ogłoszeń nowych przetargów – mówi wskazując na uruchomione liczne postępowania dotyczące budowy dróg ekspresowych S10, S11 czy S12.

Sprawność w ogłaszaniu nowych przetargów nie szła jednak w parze z tempem procedowania w zakresie decyzji administracyjnych. – Nasza produkcja na dużych kontraktach drogowych była o wiele niższa od założeń. Było to podyktowane bardzo dużymi opóźnieniami z uzyskiwaniem pozwoleń na budowę (ZRiD) – wskazuje przedstawiciel wykonawcy. Taki problem dotknął osiem kontraktów drogowych, które Strabag podpisywał jeszcze przed wybuchem wojny w Ukrainie. – Na tych zadaniach nie zrealizujemy nawet połowy produkcji, którą zaplanowaliśmy pierwotnie na 2023 r. Prace budowalne przesuwają się na 2024-2026 – stwierdza Wojciech Trojanowski. Dla wykonawcy oznaczało to także dużo późniejsze rozpoczęcie negocjacji dotyczących zakupów, dlatego z tym większą satysfakcją przyjmuje nowe aneksy waloryzacyjne, które z przedsiębiorcami podpisała Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad.

– Cieszymy się, że udało nam się przekonać GDDKiA do kolejnego podwyższenia limitów waloryzacyjnych. Branża oczekiwała 20 proc., stanęło na 15 proc. To nie pokrywa wzrostu kosztów, natomiast jest na pewno krokiem w bardzo dobrym kierunku – mówi Wojciech Trojanowski. – Mam nadzieję, że także kontrakty kolejowe zostaną w podobny sposób zwaloryzowane, gdyż obecnie dopiero jesteśmy na etapie podpisywania pierwszej zmiany, czyli waloryzacji z 5 na 10 proc. limitu – podkreśla.

Będzie rywalizacja cenowa

Patrząc na perspektywy na rok bieżący i kolejne Wojciech Trojanowski bierze pod uwagę niewiadome związane z wciąż trwającą wojną w Ukrainie oraz konfliktem na Bliskim Wschodzie. Nie da się jego zdaniem dokładnie przewidzieć koniunktury gospodarczej, sytuacji na ryku pracy czy presji płacowej. Zauważa jednak, że lista inwestycji, które chce w tym roku skierować na rynek największy drogowy inwestor jest bardzo skromna. – Oznacza to dużą rywalizację cenową o kontrakty, co zawsze ma negatywne konsekwencje w okresie realizacji – podkreśla.

– W 2024 roku mam nadzieję na odblokowanie przetargów na rynku budownictwa kolejowego – mówi członek zarządu firmy Strabag. Liczy, że nowa perspektywa finansowa zostanie w miarę szybko uruchomiona, co będzie skutkowało rozstrzygnięciem i podpisaniem umów, w przypadku których już zostały złożone oferty. W jego opinii jest na to szansa w II kwartale tego roku.

– Przez ostatnie 1,5 roku sytuacja w segmencie budownictwa kolejowego i producentów materiałów kolejowych była wręcz dramatyczna – ocenia Wojciech Trojanowski podkreślając, że w tym samym czasie branża obserwowała szykujące się ambitne wyzwania w tym obszarze – projekty z komponentu kolejowego CPK czy plany inwestycyjne PKP PLK. – Ta branża powinna inwestować, rozwijać się, a nie myśleć jedynie, jak przetrwać kolejny rok – mówi przedstawiciel wykonawcy.

Rynek musi zaspokoić głód

– Firmy działające na rynku budowalnym rywalizują o kontrakty. Rywalizacja jest zaciekła, dlatego sądzę, że gdy uczestnicy rynku zauważą, że w kilkuletniej perspektywie jest bardzo dużo do zrobienia w tym zakresie, to sytuacja się znacząco uspokoi – prognozuje. Zauważa też, że koszty związane z projektami nie będą spadały, lecz rosły. – To trzeba uwzględniać w przyszłych ofertach – wskazuje.

– Myślę, że branża kolejowa liczy także na większą liberalizację, na odejście od trendów upaństwawiania tego sektora, które oceniam jednoznacznie negatywnie. Posiadanie własnych firm wykonawczych przez zamawiających nie sprzyja transparentności i negatywne wpływa na zaufanie na rynku – jednoznacznie ocenia Wojciech Trojanowski.

Rok 2024 to kolejny rok wyborczy, tym razem w samorządach. W wielu miejscach najpewniej dojdzie do zmiany władzy. – W związku z tym możemy oczekiwać, szczególnie w drugiej połowie roku, pewnego spowolnienia w nowych przetargach. Każda taka zmiana powoduje pewien przestój w realizacji nowych kontraktów. Z drugiej strony, środki unijne i nowe programy spowodują, że znajdą się fundusze na nowe inwestycje – mówi przedstawiciel zarządu firmy Strabag.

W jego ocenie większość sektorów budownictwa ogólnego, czyli przemysłowy, komercyjny i mieszkaniowy mają przed sobą dobre perspektywy. – Obserwujemy umocnienie złotówki, przed nami perspektywa stabilizacji inflacji, a w średnim horyzoncie także spadku stóp procentowych i co ważne, wzrostu zaufania do Polski jako miejsca na inwestycje. Oczekujemy dużej liczby nowych projektów w zakresie energetyki odnawialnej, jądrowej, ochrony zdrowia i środowiska, ale także dużych inwestycji przemysłowych – mówi podając jako przykład sektor teleinformatyczny czy związany z produkcją baterii i ogniw dla branży automotiv. Liczy też na nowe inwestycje w energetyce wiatrowej.

– To wszystko spowoduje wzrost popytu na usługi budowlane i z pewnością w perspektywie kilku kwartałów będziemy zmagać się z niedoborem potencjału czy siły roboczej i zasobów potrzebnych na budowach – wskazuje Wojciech Trojanowski.