19 marca 2024 roku, w hotelu Sheraton Grand Warsaw, odbyła się XV jubileuszowa edycja konferencji „Infrastruktura Polska i Budownictwo”. Uczestnicy mieli okazję wysłuchać dwóch paneli dyskusyjnych oraz specjalnej debaty liderów sektora. Zaplanowano także trzy prezentacje, przygotowane przez partnerów wydarzenia. Podczas konferencji poruszone zostały między innymi tematy zamówień publicznych, budownictwa infrastrukturalnego oraz przyszłości branży budowlanej. Zwieńczeniem wydarzenia była wieczorna Gala wręczenia nagród, „Diamentów Infrastruktury i Budownictwa”, w trakcie której uhonorowane zostały firmy oraz osoby, które wyróżniają się na tle branży wysokim poziomem profesjonalizmu, nowatorskim podejściem oraz efektywnością ekonomiczną.
Konferencja „Infrastruktura Polska i Budownictwo” rozpoczęła się zaskakująco, od prezentacji przedstawiciela sektora bankowego. Wystąpienie inauguracyjne pt. „Wielkie nadzieje – czas na ożywienie” wygłosił Piotr Bujak, Główny Ekonomista i Dyrektor Departamentu Analiz Ekonomicznych, PKO Bank Polski.
W swoim wystąpieniu Pan Piotr wykazał, jak wiele w branży budowlanej zależy od szerokiego otoczenia makroekonomicznego.
Budownictwo, szczególnie budownictwo mieszkaniowe, nie lubi wysokich stóp procentowych, dlatego z utęsknieniem wyczekuje się wznowienia cyklu obniżek. Co więcej, jest to tzw. branża antycykliczna, tj. w czasach dobrej koniunktury koszty często paradoksalnie rosną. Wzrost płac, szczególnie płacy minimalnej, stanowił istotne obciążenie dla branży budowlanej. Mimo to, zdaniem prelegenta, gospodarka wraca do normalności i udało nam się tzw. „miękkie lądowanie”.
Następnie zgromadzeni goście mieli okazję wysłuchać case study, przedstawionego przez dr Macieja Kiełbowskiego i Macieja Zycha, Adwokatów i Partnerów, Kancelaria Wardyński i Wspólnicy. Wystąpienie zatytułowane zostało „Roszczenia dot. wad projektowych a ubezpieczenie CAR/EAR”.
Prelegenci, na przykładzie jednej z obsługiwanych przez kancelarię inwestycji, przedstawiali zasadność korzystania z ubezpieczeń typu CAR/EAR w projektach budowlanych i infrastrukturalnych. CAR – Construction All Risk – to ubezpieczenie mienia podobne do standardowego ubezpieczenia nieruchomości, ale dla nieukończonych jeszcze obiektów. Choć szkody wywołane wadami projektowymi standardowo są wyłączone spod tego ubezpieczenia, można je niekiedy uwzględnić. Nie może to być jednak abstrakcyjna wada, np. niezgodność z projektem. Nie może też dotyczyć wadliwie zaprojektowanej części budowli. Materialne, fizyczne skutki, np. pęknięcia, najczęściej są uznawane jako szkoda.
Po krótkiej przerwie nadszedł czas na pierwszy panel dyskusyjny, pt. „Zamówienia publiczne”. Moderatorem debaty został dr Hubert Wysoczański, Partner, Adwokat, SSW Pragmatic Solutions. Udział w dyskusji wzięli zaś: Agnieszka Kubiszyn, Dyrektor Biura Zamówień Publicznych, Metro Warszawskie, Hubert Nowak, Prezes, Urząd Zamówień Publicznych, Jan Styliński, Prezes Zarządu, Polski Związek Pracodawców Budownictwa, Przemysław Szulfer, Dyrektor ds. Skarbowości i Partnerstwa Publiczno-Prywatnego, Vinci Construction w Polsce (Warbud i Eurovia), Bartosz Tokarski, Lider Praktyki Finansowej, Zastępca Dyrektora Biura Ubezpieczeń Klientów Strategicznych, EIB, Maciej Ziomek, Lider Doradztwa w sektorach Transportu i Infrastruktury, Partner, EY Polska.
Dyskutanci skupili się na dwóch aspektach – funkcjonowaniu prawa zamówień publicznych w Polsce i możliwych zmianach regulacyjnych oraz na kwestii odblokowanych środków na inwestycje z KPO, których łączna wartość wynieść może nawet 600 mld euro, i nadchodzącej kumulacji projektów infrastrukturalnych.
Prelegenci byli zgodni, że teoretycznie obowiązująca w zamówieniach publicznych zasada wzajemności jest martwym przepisem i wciąż mamy do czynienia z dużą dysproporcją sił pomiędzy zamawiającymi a wykonawcami. Potrzebna jest ich zdaniem większa profesjonalizacja osób odpowiedzialnych za obsługę przetargów, po obu stronach procesu. Pozytywnie natomiast oceniono wprowadzenie zapisów o waloryzacji kontraktów.
Niepokój wśród dyskutujących wzbudziła z kolei kwestia tego, czy rynek oraz instytucje uczestniczące w procesie inwestycyjnym, w tym podmioty finansujące, podołają nadchodzącej kumulacji projektów. Podniesiono również kwestię kryteriów pozacenowych w ocenach przetargowych, które wciąż w dużej mierze są fikcją i nie mają wpływu na decyzje zamawiających.
Kolejnym punktem programu było case study zaprezentowane przez Mirosława Metycha, Partnera, Head of M&A, Hoogells Oleksiewicz.
Wystąpienie skupiało się na omówieniu aktualnych wytycznych dotyczących wdrażania kryteriów ESG w przedsiębiorstwach infrastrukturalnych, zarówno na poziomie unijnym, jak i krajowym, oraz możliwościach finansowania pomocnych rozwiązań.
Wśród instrumentów finansowych wspomniane zostały między innymi zielone obligacje, na cele związane ze zrównoważonym rozwojem, social bonds – powiązane z infrastrukturą zapewniającą well-being ludzi, czy transition bonds, które pozwalają na inwestowanie w przejście poprzez pośrednie metody do modelu zielonego biznesu.
Następne wystąpienie zaprezentował Andrzej Bułka, Prezes Zarządu, Fracht FWO Polska.
Zdaniem prelegenta, dzisiejszy globalny handel wymaga wykwalifikowanej logistyki. Niewiele krajów może zaś pozwolić sobie na utrzymanie wewnętrznego charakteru całego łańcucha produkcji.
Profesjonalny partner logistyczny musi dziś nie tylko skupiać się na transporcie, ale także wspomagać klientów w finansowaniu przedsięwzięć brać na siebie ryzyko prawne wynikające z transportu.
Po wystąpieniu Pana Andrzeja nadszedł czas na panel drugi, zatytułowany „Budownictwo drogowe”, którego moderatorem był dr hab. inż. Janusz Rymsza, prof. Instytutu Badawczego Dróg i Mostów, Zastępca Dyrektora ds. Naukowych i Systemów Zarządzania. Udział w dyskusji wzięli: Sławomir Barczak, Dyrektor Obszaru Infrastruktury, Mostostal Warszawa, Grzegorz Dziedzina, p.o. Zastępcy Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad, dr inż. Norbert Kurek, Dyrektor Generalny, REMEA, Tamara Małasiewicz, Dyrektor Zarządzająca, Stowarzyszenie Inżynierów Doradców i Rzeczoznawców SIDiR, Michał Siembab, Partner, Kancelaria GKR Legal, Michał Ziajowski, Członek Zarządu, Dyrektor Zarządzający LSO, Aebi Schmidt Polska.
Uczestnicy panelu „Budownictwo drogowe” potraktowali temat wielotorowo, odnosząc się do kwestii zamówień publicznych, sytuacji ekonomicznej branży infrastrukturalnej czy perspektyw rozwoju sektora, zarówno w ujęciu gospodarczym, jak i technologicznym.
O bieżącej koniunkturze w branży budownictwa infrastrukturalnego prelegenci wypowiadali się z umiarkowanym optymizmem. Wzrost cen związany z ostatnimi wydarzeniami na świecie był dużym ciosem dla wielu wykonawców, ale możliwość waloryzacji kontraktów o nawet 15% pomogła większości przetrwać ten trudny okres. Wysokie koszty, które w branży wzrosły średnio o ponad 20%, mogą jednak sprawić, że nawet rekordowe środki dostępne na inwestycje niekoniecznie przełożą się na oczekiwaną liczbę realizacji.
Wybiegając w przyszłość, dyskutujący odnieśli się do kwestii wprowadzenia elementów GOZ do inwestycji infrastrukturalnych. Obecnie cyrkularne rozwiązania są wprowadzane przez kilku pionierów, ale musimy doprowadzić do tego, by stały się one rozwiązaniami systemowymi. Na razie mamy do czynienia z sytuacją, w której wszystko co opuszcza plac budowy traktowane jest jako odpad. A żeby ponownie wprowadzić dany materiał do obiegu potrzebujemy wielu dodatkowych zgód, pozwoleń itp. Tymczasem zwyczajnie nie stać nas na traktowanie cennych materiałów, chociażby z rozbiórek, jako odpadu. Wciąż dominuje przekonanie, że „nowe jest lepsze”. Architekci nie biorą pod uwagę wykorzystania materiałów z recyklingu. Zamawiający nie chcą ich wykorzystywać i boją się o ich trwałość. To musi się zmienić.
Ostatni, specjalny panel konferencji odbył się pod hasłem „Okrągły stół polskiego budownictwa – debata liderów branży”. Moderowania dyskusji podjął się Konrad Wyrwas, Dyrektor Strategiczny, Polski Związek Pracodawców Budownictwa. Udział wzięli: Krzysztof Świerczek, Członek Zarządu, PKP Intercity, Jorge Calabuig Ferre, Wiceprezes Zarządu ds. Produkcji, Mostostal Warszawa, Piotr Kledzik, Prezes Zarządu, PORR, Hubert Nowak, Prezes, Urząd Zamówień Publicznych, Artur Popko, Prezes Zarządu, Budimex oraz Wojciech Trojanowski, Członek Zarządu, STRABAG.
Liderzy sektora budownictwa i infrastruktury podjęli się przede wszystkim diagnozy aktualnych problemów branży oraz postarali się sformułować prognozy na przyszłość. Przedstawiciele największych firm budowlanych byli zgodni, że branża poradzi sobie z aktualnymi negatywnymi konsekwencjami zawirowań na arenie międzynarodowej. Zwrócono jednak uwagę na potrzebę budowy pewnego konsensusu pomiędzy wszystkimi uczestnikami procesu inwestycyjnego, który doprowadzi do wypracowania trwałych schematów i standaryzacji zapisów kontraktowych.
Prelegenci podkreślali potrzebę odbudowy spokoju i stabilności w branży, aby mogła się skupić na edukowaniu nowych kadr. Będzie to głównym wyzwaniem dla branży budowlanej w nadchodzących latach. Oprócz inżynierów i budowlańców brakuje także kadry specjalistycznej, związanej z nowoczesnymi technologiami infrastrukturalnymi. Należy jednak pamiętać, by kształcić mądrze, nie wbrew potrzebom rynku.
Konferencję „Infrastruktura Polska i Budownictwo” można obejrzeć pod tym linkiem.
Diamenty Infrastruktury i Budownictwa
Kulminacją konferencji „Infrastruktura Polska i Budownictwo” była wieczorna ceremonia wręczenia nagród – „Diamentów Infrastruktury i Budownictwa”. Zgromadzonych gości uroczyście powitali: Pani Beata Radomska – CEO Executive Club oraz Prof. dr hab. Michał Kleiber – Przewodniczący Rady Executive Club, Przewodniczący Polskiego Komitetu ds. UNESCO, Kawaler Orderu Orła Białego. Z przesłaniem do uczestników wystąpił również przedstawiciel Partnera Gali – Pan Stijn Theeuwen, Managing Director, MM Brown – marka Chocolissimo.
Nominowani zostali liderzy i przedsiębiorstwa związane z sektorem infrastruktury i budownictwa, które cechują się wysokim poziomem wykonawstwa oraz efektywnością ekonomiczną. Kapituła Konkursu, dokonała wyboru w dziesięciu kategoriach konkursowych, przyznając ostatecznie 11 nagród oraz 2 wyróżnienia.
Ceremonię zakończył bankiet połączony z wieczorem networkingowym oraz koncertem w wykonaniu zespołu Banglaband Collective.
Galę „Diamenty Infrastruktury i Budownictwa” można obejrzeć pod tym linkiem.
Wśród laureatów konkursu znaleźli się:
Realizacja Roku – Budownictwo Kubaturowe
Mostostal Warszawa
Realizacja Roku – Infrastruktura Drogowa
Budimex
Doradca Techniczny Roku
B-Act
Wyróżnienie: Multiconsult Polska
Lider Zielonego Budownictwa
Kajima Poland / Holcim Polska
Doradca Roku
Kancelaria WKB Wierciński, Kwieciński, Baehr
Lider Usług Finansowych dla Budownictwa
EIB
Spółka Kolejowa Roku
Metro Warszawskie
Wyróżnienie: Koleje Śląskie
Spółka Budowlana Roku – Budownictwo Kubaturowe
Kajima Poland
Spółka Budowlana Roku – Budownictwo Infrastrukturalne
PORR
Osobowość Roku
Artur Popko, Prezes Zarządu, Budimex