Pół tysiąca niewypłacalnych firm w budownictwie

Łącznie, jak wyliczono w raporcie Coface, liczba niewypłacalności polskich przedsiębiorstw w pierwszej połowie 2024 roku wyniosła 3 181, to jest o ponad ¼ więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. W tej kwocie aż 496 to podmioty z branży budowlanej. Co niepokojące, sektor ten charakteryzuje się jednym z najwyższych wskaźników jeśli chodzi o dynamikę wzrostu niewypłacalności – rok do roku wynosi on 50 proc.
Według ekonomistów firmy Coface, rosnąca liczba niewypłacalności polskich firm to wynik sytuacji makroekonomicznej. Nie bez znaczenia jest tu przede wszystkim słabsza kondycja naszego zachodniego sąsiada - gospodarki niemieckiej, którą dotknęły dekoniunktura i problemy strukturalne. Trzeba także odnotować wpływ zmian prawnych w zakresie prawa upadłościowego, które powodują, że firmy chętniej korzystają z postępowania restrukturyzacyjnego.

Budownictwo idzie na niechlubny rekord

Z tym, że na wysokie wyniki na tle danych historycznych wpływa duża liczba nowych uproszczonych postępowań o zatwierdzenie układu wprowadzonych ustawą covidową w czerwcu 2020, zgadza się Damian Kaźmierczak, główny ekonomista i członek zarządu Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa. Wskazuje jednak, że porównanie tylko lat z nowymi regulacjami potwierdza, że sytuacja w budownictwie jest bardzo zła.

Gdyby porównać dane publikowane przez Coface za pierwsze połówki ostatniego roku wygląda to następująco: W roku 2020 – 51 niewypłacalnych firm, w roku 2021 – 109, w 2022 r. – 128 niewypłacalności w budownictwie, natomiast w 2023 – 331. Dane za okres od stycznia do czerwca tego roku pokazują już blisko pół tysiąca.

Jak komentuje Damian Kaźmierczak, za pośrednictwem platformy X, przyczyny tej sytuacji to wynik m.in. zastoju w inwestycjach infrastrukturalnych. – Publiczne inwestycje infrastrukturalne hojnie współfinansowane z środków #UE dopiero ruszają, a w segmencie prywatnym trwa zastój związany z niesprzyjającą sytuacją makroekonomiczną i wysokimi stopami procentowymi – wskazuje ekspert.

- Nie mam wątpliwości, że inwestycje infrastrukturalne będę powoli odbijać, ale zanim przetargi zostaną rozstrzygnięte, obiekty do wybudowania zaprojektowane i pierwsza łopata na budowie wbita, minie jeszcze wiele miesięcy. Dlatego istotnej poprawy w budownictwie infrastrukturalnym należy spodziewać się dopiero w latach 2025-2026 – pisze przedstawiciel PZPB.

Zwraca też uwagę na ważny aspekt – obecna trudna sytuacja nie dotyka w takim samym stopniu wszystkich firm i nie należy na nią patrzeć przez pryzmat największych spółek giełdowych. - To budowlana elita i grupa podmiotów najbardziej zdywersyfikowanych i dysponujących największymi zasobami. Ale nawet tam widzimy spółki, które doświadczyły poważnego pogorszenia wyników finansowych – zauważa Damian Kaźmierczak. - Solą budownictwa są małe i średnie przedsiębiorstwa i to przez nie przetacza się dziś największy pogrom. Duże firmy zatrudniające co najmniej 250 pracowników stanowią dokładnie 0,02% wszystkich firm budowlanych w Polsce. Z drugiej strony to największe spółki są dla budownictwa kluczowe, bo to one pełnią rolę generalnych wykonawców na największych inwestycjach. Ot, taka specyfika branży budowlanej – komentuje Kaźmierczak.

W transporcie jeszcze gorzej

Drugą branżą, która notuje wzrost niewypłacalności jest transport. W pierwszym półroczu odnotowano 458 podmiotów z tym problemem, a dynamika wzrostu jest jeszcze wyższa niż w przypadku budownictwa – sięga 60 proc.