Multiconsult Polska: Projektanci poza waloryzacją

Łukasz Malinowski, Rynek Infrastruktury: Jak Multiconsult Polska podsumowuje rok 2023? Czy coś zmieniło się w kwestii waloryzacji kosztów?

Jarosław Wielopolski, prezes zarządu Multiconsult Polska: Niestety niewiele. Podczas gdy pracujący dla GDDKiA wykonawcy uzyskali zwiększenie progu waloryzacji najpierw do 10%, a potem do 15%, inżynierowie i projektanci cały czas czekają na efekty przedłużających się uzgodnień. Jesteśmy odsyłani do Prokuratorii Generalnej, Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Infrastruktury – i wciąż, niezależnie od zmiany rządu, słyszymy, że pieniędzy dla nas nie ma. Na Kongresie Projektantów i Inżynierów, który odbył się 17 kwietnia z ust Tomasza Kwiecińskiego, radcy generalnego dyrektora Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, usłyszeliśmy deklarację i zapowiedź waloryzacji umów projektowych w wysokości 5%. To, niestety, nie rozwiązuje wszystkich naszych problemów. Nie tylko wartość jest niesatysfakcjonująca, ale i obietnica nie obejmuje wszystkich umów na usługi intelektualne. Co z umowami na nadzór?

PKP PLK, drugi z dużych publicznych zamawiających, zajęła się sprawą wcześniej i w większości przypadków aneksy waloryzacyjne są już podpisane. Nie zgadzamy się w kwestii obowiązku dzielenia ryzyka waloryzacyjnego po połowie – ale obietnicy uregulowania sprawy waloryzacji zarządca infrastruktury kolejowej dotrzymał.

Czy były takie kontrakty dla GDDKiA, które z powodu braku waloryzacji zakończyły się stratą?

Straty powstają zwłaszcza przy długotrwałych przedsięwzięciach – tam, gdzie w związku z uzyskiwaniem pozwoleń środowiskowych przerwa trwa np. rok. GDDKiA nie postrzega tego jako problem, tymczasem kredytowanie zamawiającego wpływa negatywnie na kondycję firm projektowych. Duże odstępy między kamieniami milowymi oznaczają duże przerwy w płatnościach dla wykonawców dokumentacji projektowej. W jednym z przetargów harmonogram przewidywał aż 16 miesięcy bez żadnej płatności! W tym czasie przewidziano natomiast wykonanie ok. 70% całego zakresu zamówienia o wartości kilkudziesięciu milionów złotych. W Norwegii firmom z naszej branży zaleca się, by nie podejmowały się takich zleceń, ponieważ nie są instytucjami finansującymi.

Czy branża projektowa oczekuje od nowego rządu jakichś istotnych zmian regulacyjnych?

Teoretycznie jesteśmy objęci ochroną podwykonawcy w ramach generalnego wykonawstwa – w praktyce jednak wykonawcy twierdzą, że nie jesteśmy podwykonawcą, lecz dostawcą usług. GDDKiA odmówiła natomiast odpowiedniego doprecyzowania naszej roli w kontraktach. Usługodawca taki jak my powinien być objęty choćby waloryzacją i ochroną prawną. Jest to zmiana konkretna, prosta i niewymagająca prac ustawodawczych.

Zależy nam też na ujednoliceniu interpretacji przepisów prawa budowlanego. Nie powinno być tak, że w każdym województwie obowiązuje inna wykładnia. Właściwym organem rozstrzygającym powinien być Główny Inspektorat Nadzoru Budowlanego, a jego interpretacja wiążąca.

Największym jednak wyzwaniem są warunki przetargów na usługi intelektualne. Od lat mówimy, że postępowania nie powinny opierać się na kryterium najniższej ceny. Projekt, czy to infrastrukturalny, czy kubaturowy jest skomplikowanym opracowaniem, wymagającym szerokiej wiedzy, doświadczenia i wysokich standardów jakości. Czy zamawiający naprawdę chcą, by przygotowywali go pracownicy zarabiający pensję minimalną?