Polska posiada cztery porty morskie o kluczowym znaczeniu dla gospodarki narodowej – są to Gdańsk, Gdynia, Szczecin i Świnoujście. Tylko jeden z nich – Port Gdynia – nie ma połączenia z krajowym systemem dróg krajowych i autostrad. Za kilka lat może się to zmienić. W kwietniu Ministerstwo Infrastruktury, spółka CPK i GDDKiA podpisały porozumienie w sprawie sfinansowania prac przygotowawczych do budowy Drogi Czerwonej w Gdyni. Spółka Centralny Port Komunikacyjny przekaże na ten cel 20 mln zł. Ta inwestycja komplementarna CPK zapewni połączenie Portu Gdynia z Obwodnicą Trójmiasta (trasą S6), a także z autostradą A1 i Portem Solidarność.
W Porcie Gdynia przeładowywanych jest rocznie ponad 20 mln ton towarów i odprawianych prawie 1 mln pasażerów. Ten wynik stanowi prawie 25 proc. wszystkich przeładunków w polskich portach. Gdynia ze swoim portem jest elementem unijnej sieci TEN-T, w skład której wchodzą strategiczne europejskie szlaki drogowe i kolejowe oraz tzw. infrastruktura punktowa, np. porty lotnicze i morskie.
Droga Czerwona zapewni bezpośrednie połączenie Portu Gdynia z siecią dróg krajowych, w tym z trasą ekspresową S6. Nowy dwujezdniowy odcinek poprowadzi od Portu Gdynia do skrzyżowania ul. Morskiej z Obwodnicą Trójmiasta. Trasa ma zastąpić niszczejącą Estakadę Kwiatkowskiego, która jest w złym stanie technicznym. Inwestycja poprawi dostępność portu od strony lądu, a tym samym zwiększy możliwości przeładunkowe i rozwojowe.
– Budowa Drogi Czerwonej to inwestycja o dużym znaczeniu gospodarczym, nie tylko w wymiarze lokalnym. Będzie to tzw. ostatnia mila bezpośrednio włączająca gdyński port do sieci dróg ekspresowych i autostrad, co poprawi atrakcyjność inwestycyjną Trójmiasta dla przedsiębiorców z całego świata. Droga Czerwona zapewni dalszy rozwój Portu Gdynia, ale będzie miała ogromne znaczenie również dla ogólnopolskiego Programu CPK – mówi wiceminister infrastruktury Marcin Horała, pełnomocnik rządu ds. CPK.
Koszty procesu przygotowawczego, które zostaną sfinansowane przez spółkę CPK, to ok. 20 mln zł. Budowa Drogi Czerwonej przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) ma potrwać ok. 5 lat. Szacowana łączna wartość budowy to 2,7 mld zł.
Finansowanie prac przygotowawczych dla budowy Drogi Czerwonej zostało przewidziane w Programie Społeczno-Gospodarczym CPK, który wchodzi w skład Programu Wieloletniego CPK. Ten ostatni zapewnia finansowanie do 2023 r. prac przygotowawczych na potrzeby inwestycji lotniskowych, kolejowych i drogowych CPK.
– Dzięki budowie Drogi Czerwonej uzyskany zostanie efekt synergii między Portem Gdynia a CPK. Liczymy na to, że nastąpi zwielokrotnienie przeładunków cargo i przewozów pasażerskich. Z jednej strony kontenery przypływające statkami będą mogły dotrzeć bezpośrednio do Portu Solidarność. Z drugiej strony – towary z CPK będą mogły być transportowane do innych krajów także przez Drogę Czerwoną i Port Gdynia – mówi Radosław Kantak, członek zarządu CPK ds. inwestycji kolejowych.
Ruch pasażerski i lotnicze cargo to dwa kluczowe elementy Portu Solidarność. Jak wynika z prognoz IATA, Port Solidarność może mieć ok. 20 proc. udziału w rynku cargo Europy Środkowo-Wschodniej już w pierwszym okresie funkcjonowania. Dla porównania – Lotnisko Chopina obsługuje mniej niż 1 proc. wszystkich towarów transportowanych drogą powietrzną w Europie. Obecnie aż 62 proc. cargo lotniczego z naszego regionu Europy jest wywożone do lotnisk w Europie Zachodniej.
Dla ułatwienia obsługi trójmiejskich portów istotne znaczenie będą miały przygotowywane kolejowe inwestycje pasażerskie CPK, które uwolnią przepustowość dla przewozów cargo. Kluczowa jest budowa tzw. CMK-Północ, czyli wydłużenia Centralnej Magistrali Kolejowej przez CPK do Gdańska (docelowo umożliwi ona czas przejazdu z Trójmiasta do Warszawy w 1 godz. 45 min, a do CPK w półtorej godziny), a także modernizacja istniejących linii kolejowych nr 131, 201 i 202 przez Trójmiasto do Słupska.
Inwestycje kolejowe w rejonie Portu Gdynia przyczynią się w przyszłości do połączenia z siecią budowaną w ramach CPK (w tym z węzłem w sąsiedztwie Portu Solidarność). Towary przypływające na statkach będą mogły być przeładowywane w Porcie na tory, następnie dojeżdżać do Gdańska, a tam linią kolejową CPK (tzw. „szprychą” nr 1), czyli CMK-Północ, dojeżdżać do Portu Solidarność i zlokalizowanego w jego sąsiedztwie intermodalnego terminala przeładunkowego.
Centralny Port Komunikacyjny to nowy system transportowy, który zintegruje transport lotniczy, kolejowy i drogowy. W jego centrum wybudowany zostanie Port Solidarność oraz 12 tras kolejowych w całym kraju, w tym 10 „szprych” CPK. W sumie to 30 zadań inwestycyjnych i prawie 2 tys. km nowych linii kolejowych.