Coraz ostrzejsza walka cenowa na rynku budowlanym

Debata otwarcia XI Kongresu Infrastruktury Polskiej dotyczyła tego, jakich zmian potrzebują inwestycje infrastrukturalne w Polsce. Najczęściej pojawiającym się wątkiem dyskusji, prowadzonej przez dyrektora zarządzającego TOR Wydawnictwo Łukasza Malinowskiego były pieniądze.

Artur Popko, prezes Budimex wyraził obawę, że oceniany na nawet 30 miliardów złotych rocznie potencjał realizacyjny branży jest w tej chwili zbyt duży w stosunku do zawieranych umów. – W ubiegłym roku złożyliśmy jako branża oferty w przetargach PKP PLK i GDDKiA warte 20 miliardów złotych a podpisaliśmy umowy warte 13 miliardów złotych. Do połowy tego roku doszło do tego dodatkowe 3 miliardy złotych – mówił prezes Popko.

Zaczęła się walka cenowa. Hazardowe oferty

Prowadzi to do walki cenowej. Poziom niektórych ofert Tomasz Żuchowski, p.o. generalnego dyrektora GDDKiA nazwał “hazardowymi”. – Nawet w 2012 roku nie widziałem tak wielu ofert na tak niskim poziomie – zgodził się prezes Popko apelując o dokładne sprawdzanie rażąco niskich ofert. O takich możliwościach mówiła Żaneta Urbaniak, starsza prawnik i adwokat, SK&S Legal. – W prawie zamówień publicznych przewidziano możliwość badania potencjału i rzetelności wykonawców. Nie trzeba odwoływać się tylko do kryteriów cenowych – wskazywała.

Tomasz Żuchowski, p.o. generalnego dyrektora GDDKiA podkreślił, że z punktu widzenia realizowanych inwestycji sytuacja jest pod kontrolą i trwa realizacja prawie 1400 kilometrów dróg szybkiego ruchu i autostrad. Każdego roku dyrekcja wydaje 15 mld złotych na inwestycje i ponad 3 mld złotych na utrzymanie. – Na dzień dzisiejszy perspektywy są obiecujące – zapewnił, apelując do zebranych o “rozsądne ofertowanie”, a nie hazardową walkę cenową. – Żadne waloryzacje nie skompensują źle skalkulowanej oferty – przestrzegł.

Luka w inwestycjach kolejowych

Brakuje przede wszystkim nowych inwestycji PKP PLK, co przekłada się na lukę na całym rynku. Prezes spółki Ireneusz Merchel podkreślał, że nowy program inwestycyjny (przedłużenie KPK) to 80 miliardów złotych, ale żeby go procedować dalej trzeba sprawdzić aż 2,5 tysiąca uwag, które wpłynęły w konsultacjach społecznych. – Plany inwestycyjne są bardzo duże i ambitne i to fajnie, ale same plany nie wystarczą – dodał Piotr Subczak, dyrektor oddziału zachód budownictwa inżynieryjnego z firmy Skanska, podkreślając konieczność ustabilizowania rynku.

Hanna Zdanowska, prezydent Łodzi stwierdziła, że z zazdrością słucha o dziesiątkach miliardów złotych na kolej i drogi przez rząd. – Nie będzie inwestycji samorządowych, bo nas na nie nie stać. Samorządy nie mają w tej chwili pieniędzy na wkład własny. Brakuje ich nawet na bieżące utrzymanie – powiedziała stanowczo, nawiązując m. in. do zmniejszenia udziału samorządów w podatkach CIT i PIT. Jerzy Lejk, prezes Metra Warszawskiego dodał, że stołeczny samorząd kontynuuje budowę II linii metra sam, bo wciąż nie ma informacji czy będzie możliwe dofinansowanie inwestycji ze środków unijnych.

Kryteria pozacenowe nie działają

Emilia Błach, Dyrektor Działu Ofertowo-Projektowego Soletanche Polska radziła w tej sytuacji stawiać na rozwiązania, które pozwalają nam na wypracowanie oszczędności przy realizacji kontraktu. Na stacji C01 Połczyńska II linii metra zoptymalizowaliśmy m. in. grubość stacji szczelinowych. Pochodną tego jest też krótki czas realizacji i niższa emisja CO2 do atmsofery – relacjonowała.

Ryszard Kaptur prezes Polbud-Pomorze podkreślił z kolei, że w obecnie prowadzonych przetargach wszyscy wykonawcy deklarują spełnianie całości kryteriów jakościowych. W związku z tym znów decyduje cena, mimo że teoretycznie stanowi tylko 60% oceny. – Trzeba położyć większy nacisk na kryteria jakościowe – zaapelował.

P.o. generalnego dyrektora GDDKiA Tomasz Żuchowski odparł, że zamawiający starają się sprawdzać deklaracje wykonawców, ale nie zawsze mają do tego odpowiednie narzędzia. Zarówno on, jak i prezes PKP PLK Ireneusz Merchel podkreślili, że wyrzucanie nierzetelnych wykonawców z budów jest ostatecznością, bo przedłuża zarówno realizację procesu inwestycyjnego, jak i związane z nim utrudnienia. – Dzięki takiemu podejściu pomagamy wielu polskim firmom – mówił prezes Merchel.

– Ale co mają powiedzieć rzetelni wykonawcy? Doszło do kuriozum, w którym dla jednych zasłaniamy się covidem, wojną, inflacją i przedłużamy inwestycje w nieskończoność, a od innych wymagamy terminowości i fachowości. To psuje i niszczy rynek – odpowiedział Artur Popko, zbierając niemałą porcję braw z sali.